Zamki i pałace wokół Świdnicy

Opis trasy

10 pałaców, niezwykły młyn i ceniona winnica – to wszystko zobaczycie w 4 godziny! Możliwe? Tak! Zapraszamy na szybką wycieczkę szlakiem zabytkowych obiektów rozrzuconych wokół Świdnicy. To prawdziwa gratka nie tylko dla miłośników dawnej architektury, pięknie odremontowanych zabytków i tajemniczych ruin. Pałac Krasków, pałac w Siedlimowicach i inne – trasa zamki i pałace wokół Świdnicy to pomysł w sam raz na aktywny wiosenny, letni lub jesienny dzień. 

Pałac w Kraskowie, zdjęcie należące do Gminy Miasta Świdnica

Tradycyjnie wycieczkę zaczynamy z okolic Bosmanatu, czyli na brzegu Zalewu Witoszówka w Świdnicy. Trasa wiedzie nas na północ – ścieżką rowerową ulicami Śląską, Miłego Dnia, Nadbrzeżną, Łączną i Kazimierza Wielkiego. Świdnicę opuścimy po niespełna 4 kilometrach.

Pierwszy przystanek mamy w Sulisławicach, przy pozostałościach dawnego pałacu (trzeba odbić z szosy w lewo, przed przystankiem autobusowym). Niespełna kilometr dalej i mamy kolejną pamiątkę po świetnej przeszłości tych terenów. To częściowo zamieszkany pałac w Wiśniowej (skręt w prawo, na skrzyżowaniu za przystankiem autobusowym). Wiśniowa ma też inne atrakcje dla turystów – to piękny drewniany kościół św. Marcina z 1730 r. z wyposażeniem wnętrza z przełomu XVII i XVIII w.

Kilka minut po opuszczeniu Wiśniowej wjeżdżamy do Bagieńca. Tu czekają dwie atrakcje: pałac położony przy stawie (z malowniczym kamiennym mostem) oraz Winnica Silesian, która oferuje regionalne wina. Pałac i winnica znajdują się obok siebie, po obu stronach drogi przecinającej wieś.

Z Bagieńca jedziemy na północ, lokalną drogą między stawami (skrzyżowanie przy zabudowaniach winnicy). Po dwustu metrach skręcamy w lewo, szutrowa droga poprowadzi nas do skrzyżowania polnych dróg – warto zachować czujność i mieć pod ręką GPS. Skręcamy w prawo, w stronę Wierzbna.

Półtora kilometra dalej wjeżdżamy do wioski i na skrzyżowaniu z ulicą Świdnicką skręcamy w prawo. Okrążamy kościół i docieramy do siedziby Cystersów sprzed wieków – do obejrzenia mamy dawny pałac opacki.

Kościół romański w Wierzbnej, zdjęcie należące do Gminy Miasta Świdnica

Wierzbno opuszczamy ulicą Pankowicką, kierujemy się na wschód. Kolejna miejscowość to Panków, a w niej ruiny dawnego pałacu (ruiny zamku w Pankowie, tuż przy szosie). Przekraczamy mostem Bystrzycę i jedziemy zobaczyć pałac w Śmiałowicach. Na skrzyżowaniu dróg udajemy się w stronę widocznej między domami kościelnej wieży. Za świątynią należy skręcić w lewo – pałac jest zamieszkany, jednak można go obejrzeć z zewnątrz.

Asfaltowa droga (niezbyt ruchliwa) prowadzi na północ, wzdłuż Bystrzycy, w stronę Siedlimowic. Po 4 kilometrach stajemy przy zabytkowym młynie, w którym nadal mieli się mąkę – to niezwykłe miejsce, w którym warto zatrzymać się na dłużej. Po drugiej stronie drogi rozległy park skrywa malownicze ruiny pałacu należącego niegdyś do rodziny Kornów.

Kolejny przystanek zaplanowaliśmy przy zabytkowym pałacu w Domanicach. Dojedziemy do niego skręcając z drogi z Siedlimowic w prawo. Na skrzyżowaniu z licznymi tablicami informacyjnymi (obok przystanku) wybieramy drogę w prawo. Droga w lewo prowadzi natomiast nad rozległy Zalew Mietkowski – możecie chwilę zatrzymać się nad brzegiem, a jeśli macie czas to w odległości ok. 20 minut jazdy jest plaża w Borzygniewie.

Zamek w Domanicach, zdjęcie należące do Gminy Miasta Świdnica

Odjeżdżamy spod pałacu w Domanicach. Asfalt prowadzi przez 4 kilometry do Kraskowa. Pięknie utrzymany pałac i park cieszą oczy (w zabytku działa ośrodek rozwoju osobistego). Ruszamy dalej w trasę. Droga prowadzi nas wśród pól do Gruszowa (na skrzyżowaniu w Stefanowicach skręcamy w stronę Wilkowa, drogę wskaże kierunkowskaz). Pałac w Gruszowie jest pięknie odremontowany – działa w nim hotel i restauracja.

Pałac w Gruszowie, zdjęcie należące do Gminy Miasta Świdnica

Zbliżamy się do końca wycieczki szlakiem zamków i pałaców wokół Świdnicy. Po kilkunastu minutach dojeżdżamy do Pszenna, przekraczamy ruchliwą drogę krajową 35 i ulica Słoneczna prowadzi nas do wioski Jagodnik. Tu skręcamy w prawo i fragmentem znanego rowerowego szlaku EuroVelo docieramy do Świdnicy.

To świetna okazja – jeżeli pozostały Wam siły – do objechania zabytkowego centrum Świdnicy. To niezwykle ciekawe miasto. Szczęśliwie przetrwało II wojnę światową, a jedną z licznych turystycznych atrakcji jest wspaniały Kościół Pokoju z barokowym wnętrzem (świątynia wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO). Rowery można zostawić przy Informacji Turystycznej (Rynek 39-40).

Po przejechaniu mostu na Bystrzycy, jadąc na wprost dotrzemy na Rynek. Skręt w lewo i ulica Wodna poprowadzi nas w stronę mety trasy przy Bosmanacie.

Jak dojechać i wrócić z trasy?

Proponowana trasa jest pętlą – start i meta są w Świdnicy w okolicach zalewu Witoszówka. Do miasta łatwo dojechać pociągiem np. z Wrocławia lub Katowic. Niezłym pomysłem jest również podróż własnym samochodem z bagażnikiem na rowery. Auto można zostawić na jednym z parkingów. Turyści bez rowerów mogą je wypożyczyć w Informacji Turystycznej (Rynek 39-40).

Atrakcje do zobaczenia na trasie

• Pałac Sulisławice (ruiny pałacu) – malowniczo położony przy stawie, niegdyś stał w tym miejscu zamek wodny, siedziba rycerska – prawdopodobnie z XVI wieku. Pałac powstał pod koniec XVIII wieku, później był przebudowywany. Niestety od końca lat 50. nie jest użytkowany i z pałacu pozostały ruiny. Obok park z drugiej połowy XIX wieku, można jeszcze zauważyć ślady jego dawnej świetności.
• Wiśniowa pałac – zabytkowy, dobrze zachowany pałac w Wiśniowej przebudowany w latach 1872-1884 w eklektycznym stylu nawiązującym do neorenesansu francuskiego. Należał do arystokratycznej rodziny von Zedlitz, która posiadała rozległe majątki na Dolnym Śląsku. Latem bujna roślinność utrudnia oglądanie frontowej fasady pałacu. Budynek jest w części zamieszkany, więc nie można go zwiedzić. W skład zespołu pałacowego wchodzi park oraz dawne oficyny mieszkalne i spichlerz.
• Pałac Bagieniec – dawny dwór na wyspie, niegdyś o charakterze obronnym, później przebudowany w styl barokowy, a pod koniec XIX w. w neorenesansowy. Przed II wojną światową należał do rodziny Von Zedlitz. Pałac ma trzy kondygnacje, prowadzi do niego kamienny, malowniczy most. Pałacu nie można zwiedzać, należy do prywatnego właściciela.
• Winnica Bagieniec – rodzinna winnica założona w 2016 roku, w której można zaopatrzyć się w wina oraz uczestniczyć w atrakcyjnych wydarzeniach.
• Pałac w Wierzbnej – malowniczo położony, barokowy pałac przebudowany pod koniec XIX w. Niegdyś należał do zakonu Cystersów, po II wojnie światowej coraz bardziej popadał w ruinę. Podczas wojny w Wierzbnie, Niemcy ukryli dwa nagrobki książąt Henryka II Pobożnego i Henryka IV Probusa. Obok pałacu są ruiny budynku klasztornego (tzw. Długi Dom) oraz park – uwagę zwraca pięć krzyży pokutnych.
• Zamek Panków – pozostałości po średniowiecznej budowli przebudowanej m.in. po pożarze. Pełnił funkcję zamku myśliwskiego położonego na sztucznej wyspie. Podczas II wojny światowej zniszczony. Na ścianach elewacji zachowały się resztki barokowych dekoracji. Do zamku prowadzi dwuprzęsłowy, kamienny most (ruiny otacza fosa). Teren jest prywatny.
• Pałac Śmiałowice – klasycystyczny budynek, na przełomie XVII/XVIII wieku siedziba jezuitów. Pałac przechodził kolejne przebudowy, zmieniali się właściciele, ostatnim przedwojennym był Gotthilf von Salisch. Budynek jest w dobrym stanie, mieści biura i mieszkania prywatne.
• Pałac w Siedlimowicach – pozostałości, w których można odszukać ślady dawnej świetności rezydencji rodu von Korn. Właściciele przebudowali barokowy pałac pod koniec XIX wieku na styl neorenesansowy. Po II wojnie światowej w zabytkowym budynku mieściło się Państwowe Gospodarstwo Rolne. Dawny pałac Kornów jest teraz w rękach prywatnych. Ze względu na stan obiektu, przy jego oglądaniu należy zachować ostrożność. Obok widnieje rozległy park i pozostałości zabudowań gospodarczych.
• Młyn Siedlimowice – zabytkowy młyn wodny, który powstał w drugiej połowie XIX wieku i nadal działa. To jeden z najlepiej zachowanych zespołów młyńskich na Dolnym Śląsku. Składa się m.in. z budynku młyna, secesyjnego domu młynarza oraz spichlerza. Młyn gospodarczy można zwiedzać, wewnątrz m.in. oryginalne maszyny z początku XX w. W zabytku organizowane są warsztaty i zajęcia edukacyjne.
• Pałac Domanice – powstał w XVIII wieku na skarpie nad Bystrzycą, a w następnych stuleciach był wielokrotnie przebudowany. Obecnie w jego architekturze dominuje styl neoklasycystyczny. Pałac – znany też jako zamek Domanice – należy do prywatnego właściciela, zwiedzanie nie jest możliwe.
• Pałac Krasków – okazała budowla należała do wielu znamienitych dolnośląskich rodów, ostatnimi właścicielami przed II wojną światowej byli von Salischowie. Zabytkowy pałac w Kraskowie mieścił kiedyś hotel i restaurację, teraz jest miejscem warsztatów (m.in. jogi). Do zespołu pałacowego należą też budynki gospodarcze (w tym dawna wozownia) oraz park zaprojektowany przez słynnego projektanta ogrodów Petera Lenné.
• Pałac Gruszów (znany też jako zamek Gruszów) – wybudowany przez rodzinę von Dresky w pierwszej połowie XIX w. W pieczołowicie wyremontowanym pałacu mieszczą się teraz hotel i restauracja.

Gdzie się zatrzymać na trasie - miejsca postojowe

Każdy z mijanych pałaców to okazja do zrobienia dłuższej przerwy. Chętni mogą zorganizować piknik – zbaczając nieco z trasy – przy Zalewie Mietkowskim.

Gdzie zjeść?

Bary i restauracje na każdą kieszeń znajdziecie w Świdnicy. Na trasie nie spotkamy zbyt wielu punktów gastronomicznych. Wyjątkiem jest restauracja w Gruszowie, a wino kupimy w Winnicy Bagieniec. Po drodze miniecie natomiast wiele sklepów spożywczych – nie będzie problemu z zakupem suchego prowiantu.

Dobrze wiedzieć

Proponowana trasa jest jedną z kilku wokół Świdnicy. Miasto może być ciekawą bazą wypadową m.in. do wycieczki wokół tajemniczej góry Ślęża. Jeżeli interesuje Cię jednodniowa odskocznia od codzienności – Świdnica ma wiele ciekawych opcji. Przy świdnickiej Informacji Turystycznej (ul. Rynek 39-40) działa wypożyczalnia rowerów.

Praktyczne wskazówki

Trasa Zamki i pałace wokół Świdnicy nie jest zbyt męcząca. Warto jednak przygotować się na zmiany pogody i spakować do plecaka/sakwy kurtkę przeciwdeszczową. Jeździmy w kasku na głowie. Niezłym pomysłem jest zabranie powerbanka – dzięki niemu nie rozładuje się telefon z nawigacją. W Świdnicy działają warsztaty rowerowe, niemniej dobrze mieć przy sobie łatki, zapasową dętkę i podstawowe narzędzia.