Śladami historii po Wielkopolsce i Kujawach

Opis trasy

Podróżując po Wielkopolsce i Kujawach, na każdym kroku można natknąć się na ślady historii Polski. To tutaj, w Gnieźnie, swoją siedzibę mieli Piastowie, czyli pierwsza dynastia panująca na terenie naszego kraju. Jakie atrakcje czekają na osoby, które wyruszą w trasę z dawnej stolicy do Żnina? Katedra gnieźnieńska, Mysia Wieża w Kruszwicy i Muzeum Kolei Wąskotorowej, to tylko niektóre z nich.

Opis trasy

Trasa rowerowa śladami historii Polski, wytyczona na terenie Wielkopolski i Kujaw, to niezbyt trudna, choć dość długa, bo aż 145-kilometrowa wyprawa. Z tego względu jest ona odpowiednia raczej dla doświadczonych kolarzy. Na szlak według poniższych wskazówek mogą wyruszyć zarówno dorośli, jak i małoletni miłośnicy turystyki rowerowej, jednak starsi niż 12 lat.

Na pokonanie trasy należy zarezerwować sobie od 10 do 12 godzin. Ze względu na spory dystans do przejechania, ale i mnogość ciekawych miejsc, przy których warto się zatrzymać nieco dłużej, dobrze jest zaplanować tę wyprawę jako dwudniową wycieczkę z postojem po drodze.

Znaczna większość trasy rowerowej biegnie utwardzonymi, asfaltowymi drogami. 30% z nich to wydzielone ścieżki rowerowe. Zaledwie 8% trasy stanowią odcinki trawiaste i piaszczyste.

Przebieg trasy

Trasa rowerowa po Wielkopolsce i Kujawach rozpoczyna się w okolicy dworca kolejowego w Gnieźnie. Zanim wyruszy się na szlak, warto objechać centrum miasta w poszukiwaniu atrakcji turystycznych, takich jak np. Katedra Gnieźnieńska, Muzeum Początków Państwa Polskiego lub Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej. Po odwiedzeniu wszystkich ciekawych miejsc dawnej siedziby pierwszych władców Polski, należy skierować się na południe, a potem na wschód, w kierunku Osińca. Dalej droga prowadzi przez Szczytniki Duchowne i Lubochnię aż do kolonii Krzyżówka. Rowerzysta podróżujący do tej pory średniej jakości asfaltówką musi przygotować się na odcinku Lubochnia-Krzyżówka na nawierzchnię o znacznie gorszej jakości. W Krzyżówce trasa rowerowa skręca na północny wschód i biegnie do Trzemeszna. Stamtąd m.in. przez Zieleń, Szydłowo, Gębice, Zbytowo dociera się do Strzelna, z którego należy wyruszyć do Kruszwicy.

Kościół w Kruszwicy zachwyci swoją malowniczością miłośników architektury sakralnej

W ostatniej z tych miejscowości rozpoczyna się odcinek trasy rowerowej z Gniezna do Żnina, który prowadzi na północ. Jadąc wzdłuż wschodniego wybrzeża jeziora Gopło, kanału noteckiego, jeziora Szarlejskiego, przez Szarlej, Łojewo dociera się do Inowrocławia. Tu rozpoczyna się kolejny, dość długi, bo blisko 40-kilometrowy odcinek trasy, biegnący na zachód przez Słaboszewo, Obudno, Gąskawkę, Oćwiekę, aż do miejscowości Huby Gąsławskie.

Ostatni etap niniejszej trasy rowerowej przebiega w pobliżu kilka zbiorników wodnych — jeziora Gąsawka i Biskupińskiego, Weneckiego, Skrzynki, Skarbińskiego i wreszcie Żnińskiego Małego oraz Dużego. Droga biegnąca nieopodal wyżej wymienionych akwenów przebiega przez Gąsawę, Biskupin, Wenecję, Skarbienice. Wycieczka rowerowa śladami historii po Wielkopolsce i Kujawach kończy się w Żninie.

Dojazd do trasy

Zarówno do Gniezna, jak i do Żnina można dojechać pociągiem. Ponadto do głównych miast na trasie rowerowej po Wielkopolsce i Kujawach dotrzeć można autobusami PKS.

Atrakcje na trasie

Opisywana trasa rowerowa wytyczona jest śladami historii, które można odnaleźć w Wielkopolsce i na Kujawach. Dlatego też pokonując ją, warto skupić się przede wszystkim na atrakcjach Gniezna i okolic, które związane są z dziejami państwa polskiego. Można to zrobić, podążając liczącym aż czterdzieści lat Szlakiem Piastowskim. Jest to trasa turystyczna biegnąca wśród różnorodnych wielkopolskich i kujawskich zabytków.

Bazylika kolegiacka od wieków dumnie góruje nad krajobrazem.

Szlak Piastowski - Gniezno

Pierwsze atrakcje na Szlaku Piastowskim znaleźć można już w Gnieźnie. Należą do nich:

• Katedra Gnieźnieńska – w gotyckiej świątyni wzniesionej już pod koniec X wieku koronowani byli pierwsi królowie Polski. Była ona areną wielu historycznych wydarzeń, np. wizyty cesarza Niemiec Ottona III w 1000 roku oraz koronacji Bolesława Chrobrego. Na terenie katedry w Gnieźnie znajduje się grób świętego Wojciecha i słynne Drzwi Gnieźnieńskie przedstawiające jego życie.
  
  
• Muzeum Początków Państwa Polskiego – miejsce, które powinien odwiedzić każdy, kto ceni bogate wystawy pełne fascynujących eksponatów historycznych. Dla zwiedzających dostępny jest audiobook z informacjami o ekspozycjach oraz wystawionych w muzeum przedmiotach. Rodziny z dziećmi mogą tu skorzystać z multimedialnej, alternatywnej ścieżki zwiedzania, na której na maluchy czekają m.in. zagadki, układanki i materiały do czytania o pierwszych władcach Polski.
  
  
• Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej – obiekt stanowi bogate źródło informacji na temat kultury sakralnej. Można w nim znaleźć także liczne dzieła sztuki.
  
  
• Zespół kościelno-klasztorny Franciszkanów w Gnieźnie – świątynia zlokalizowana nieopodal rynku przyciąga ceglaną średniowieczną wieżą, rzeźbionymi stallami w prezbiterium oraz gotyckim sklepieniem.
  
  

Kolejne atrakcje na Szlaku Piastowskim

Klasztor w Trzemesznie, fundowany niegdyś przez Bolesława Krzywoustego zespół kościelny, obejmujący rotundę św. Prokopa i bazylikę św. Trójcy i Najświętszej Maryi Panny (przykład architektury romańskiej), czy też drewniany kościół w Gąsawie – miejscowości, w której odbył się zjazd książąt piastowskich w 1227 roku – to tylko niektóre z przystanków na Szlaku Piastowskim, przez które wiedzie powyższa wielkopolska i kujawska trasa rowerowa. Bez wątpienia do najciekawszych zabytków, które można zobaczyć na tym terenie, należą:

• Mysia Wieża w Kruszwicy – budowla wznosząca się na wysokość 32 metrów nad jeziorem Gopło to pozostałość po zamku Kazimierza Wielkiego. Po wykupieniu biletu można wspiąć się na jej szczyt. We wnętrzu obiektu znajdują się różne multimedialne prezentacje dotyczące historii tego miejsca.
  
  
  Mysia Wieża w Kruszwicy to jedna z najbardziej znanych atrakcji regionu.
  
  
  
• Kościół Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu – XII-wieczna, romańska świątynia wzniesiona z kamienia i cegły. Jest ona nie tylko częścią Szlaku Piastowskiego, ale i Romańskiego. W przeszłości kościół podupadł, obecnie jednak odzyskuje dawną świetność.
  
  
• Gotycki kościół św. Mikołaja w Inowrocławiu – świątynia z XV wieku, w której można podziwiać rzeźbę Chrystusa Ukrzyżowanego datowaną na XIV w.
  
  
• Gród i Muzeum Archeologiczne w Biskupinie – pozostałości umocnień starożytnej osady zostały odkryte w 1933 roku, a następnie odtworzone. Obecnie znajdują się tu rekonstrukcje wału obronnego, falochronu, bramy, ulic i budynków mieszkalnych.
  
  
• Ruiny zamku Nałęczów w Wenecji – zamek wzniesiony przez rodzinę Nałęczów między trzema jeziorami pełnił funkcję ochronną granic państwa Piastów z Krzyżakami. Z budowli pozostały jedynie ruiny, ale w ich pobliżu umieszczone są średniowieczne machiny z opisami, wyjaśniającymi, do czego służyły.

W ruinach średniowiecznego zamku w Wenecji często organizowane są ciekawe spotkania i festiwale

• Muzeum Ziemi Pałuckiej w Żninie – skromny obiekt, kryjący w sobie niezwykle interesujące ekspozycje np. kultury ludowej, historii zawodów sportu wodnego.
  
  

Inne warte uwagi miejsca na wielkopolskiej i kujawskiej trasie rowerowej

Osoby, które zechcą zwiedzić Wielkopolskę i Kujawy na rowerze, powinny podążyć Szlakiem Piastowskim, ale nie tylko. W regionie tym znajdują się też interesujące zabytki z późniejszych wieków, jak XVIII-wieczny dwór w miejscowości Szarlej lub pałac z XIX w. zlokalizowany w Łojewie. Na brak ciekawych obiektów nie będą narzekać miłośnicy kultury sakralnej, jak i miłośnicy industrialnych atrakcji. Ci drudzy koniecznie powinni wybrać się do Wenecji, gdzie mieści się Muzeum Kolejki Wąskotorowej. W miejscu tym znajduje się 17 parowozów z Polski, Niemiec i Belgii, kilkadziesiąt rozmaitych pojazdów szynowych, kilka drezyn oraz ekspozycja narzędzi używanych w poprzednim stuleciu przez kolejarzy. Najstarsza kolejka na terenie obiektu pochodzi z 1899 roku. Co ciekawe, w muzeum tym można nie tylko dotykać eksponatów i wchodzić do pojazdów, ale też przejechać się jednym z nich podczas wielu zorganizowanych imprez, jak np. „Weneckiej nocy z parowozami”.

Muzeum Kolejki Wąskotorowej to prawdziwa gratka dla miłośników parowozów

Noclegi lub miejsca postojowe

Wielkopolska i Kujawy to regiony pełne różnego rodzaju zabytków. Aby odkryć wszystkie najciekawsze atrakcje tej części Polski, choćby te leżące na Szlaku Piastowskim, warto zatrzymać się w niej na dłużej. Dlatego też dobrym pomysłem jest podzielenie opisywanej trasy rowerowej na dwa etapy z przystankiem np. w Kruszwicy lub Inowrocławiu. Warto zaznaczyć, że we wszystkich większych miastach, przez które została ona wytyczona, można bez trudu znaleźć nocleg dopasowany do potrzeb i upodobań turysty.

Pokonując długą, wielkopolsko-kujawską trasę rowerową należy zaplanować kilka postojów na odpoczynek i posiłek. Przerwę w podróży można zrobić w mijanych miasteczkach, ale miłośnicy natury mogą skorzystać także z okazji do podziwiania dzikiej przyrody, zatrzymując się u brzegu jednego z wielu mijanych akwenów wodnych. Przejeżdżając przez Nadgoplański Park Tysiąclecia w Kruszwicy, obok Jeziora Gopło można połączyć odpoczynek ze zwiedzaniem. Doskonałym miejscem na postój jest też np. Park 750-lecia oraz im. Tadeusza Kościuszki w Strzelnie.

Gdzie zjeść

Wielkopolska i kujawska trasa rowerowa śladami historii Polski wytyczona została przez miejscowości, w których można znaleźć wiele dobrych lokali gastronomicznych. Jednym z nich jest np. klimatycznie urządzona restauracja z tarasem i widokiem na zabytkową Mysią Wieżę, czyli Zajazd u Piasta Kołodzieja (Zamkowa 10, Kruszwica), w której królują klasyczne potrawy. Tradycyjnej regionalnej kuchni można natomiast skosztować m.in. w Karczmie Kujawskiej w Inowrocławiu (Cieślin 8B).

Dobrze wiedzieć

Na wycieczkę rowerową po Wielkopolsce i Kujawach warto wybrać się wiosną lub latem. Najlepiej ruszyć w trasę na modelu trekkingowym, który pozwala na komfortową jazdę zarówno po utwardzonej nawierzchni, jak i bardziej wymagających, wyboistych terenach.

Na początku wyprawy dobrze jest zasięgnąć wiedzy na temat okolicznych atrakcji od lokalnych przewodników. Można ich znaleźć w siedzibie Organizacji Turystycznej "Szlak Piastowski" w Gnieźnie, pod adresem ul. Bolesława Chrobrego 40/41. Punkty informacyjne znajdują się również m.in. w Kruszwicy (Podzamcze 1) i Inowrocławiu (Królowej Jadwigi 3).

Praktyczne wskazówki

Opisywana trasa rowerowa wytyczona śladami historii po Wielkopolsce i Kujawach to długa, dość wymagająca wyprawa. Aby móc ją pokonać bezpiecznie i komfortowo, należy zadbać o odpowiednie wyposażenie, dopasowany strój kolarski, ale i prowiant, który sprawdzi się w czasie zwiedzania z perspektywy dwóch kółek. Cyklista, który ma zamiar pokonać Szlak Piastowski powinien pamiętać o:

• Kasku rowerowym, odblaskach, sprawnym oświetleniu i dzwonku – wszystko to podniesie poziom bezpieczeństwa podczas zwiedzania najciekawszych atrakcji Gniezna, Kruszwicy, Inowrocławia i innych miast Wielkopolski i Kujaw.
  
  
• Mapie i/lub lokalizatorze GPS – nawet najlepszym traperom zdarza się zgubić. Dzięki tym przedmiotom można szybko wrócić na właściwą trasę.
  
  
• Dopasowanym ubraniu na rower – kamizelka kolarska i szorty MTB, t-shirt i spodnie ¾, bluza z długim rękawem i nogawki rowerowe, a może kombinezon? Ilu miłośników pedałowania, tyle pomysłów na to, w jakim stroju najlepiej wyruszyć na wycieczkę rowerową. Ważne, aby wybrać takie ubranie, które będzie dopasowane do warunków atmosferycznych, funkcjonalne i wygodne. Dobrze jest też pamiętać o dodatkach i gadżetach takich jak okulary przeciwsłoneczne, rękawiczki na rower, czapka z daszkiem.
  
  
• Kurtce przeciwdeszczowej – warto mieć ją przy sobie na wypadek nagłego i niespodziewanego załamania pogody.
  
  
• Apteczce pierwszej pomocy – każdy miłośnik aktywnego spędzania czasu powinien mieć przy sobie m.in. komplet opatrunków, niewielkie nożyczki, leki przeciwbólowe, czy też maść na ukąszenia owadów, krem z filtrem.
  
  
• Zestaw narzędzi do naprawy roweru – Multitool, zapasowa dętka lub zestaw łatek to „must have” każdego, kto rusza na dłuższą wycieczkę rowerową.
  
  
• Zapas napojów izotonicznych lub wody i prowiant np. bakalie, suszone owoce, żele i batony energetyczne.