Historyczne Perły Dolnego Śląska na rowerze

Opis trasy

W położonej w województwie opolskim Nysie rozpoczyna się wiele fascynujących tras rowerowych. Celem niektórych z nich są zbiorniki wodne na zachód od miasta, inne prowadzą przez punkty z ciekawymi atrakcjami województwa opolskiego. Czym więc wyróżnia się poniższa wycieczka rowerowa? Tym, że jej trasa biegnie poza głównymi drogami przez miejscowości, w których znajdują się najpiękniejsze zamki i pałace Opolszczyzny. Zdecydowanie warto je zobaczyć!

Rynek w Nysie. [fot. Roweromaniakk]

Zwiedzanie najciekawszych atrakcji województwa opolskiego może posłużyć jako inspiracja do wielu, nawet kilkudniowych wypraw rowerowych. Poniżej znajduje się jednak opis takiej wycieczki, którą – choć obejmuje spory, bo aż blisko 190-kilometrowy dystans – można odbyć w czasie jednego dnia. Trasa śladem najpiękniejszych zamków i pałaców położonych w okolicy Nysy, biegnie w formie pętli na północ od miasta, aż do Wzgórz Strzelińskich. Tym samym, choć większa część drogi została wytyczona po płaskim terenie, na kolarzy, którzy wyruszą na szlak, czeka też kilka górek z podjazdami.

Blisko 60% opolskiej trasy rowerowej wytyczona została po drogach asfaltowych, około 20% to odcinki szutrowe, a 10% piaszczyste. Pozostałe fragmenty są brukowane i kamieniste. Warto jednak pamiętać, że jedynie w 20% biegnie ona ścieżkami rowerowymi, a w 80% jezdnią współdzieloną z innymi uczestnikami ruchu. Z tego powodu to raczej propozycja na wycieczkę rowerową dla doświadczonych kolarzy. Nie poleca się jej też na rodzinne wypady z dziećmi.

Przebieg trasy rowerowej po Dolnym Śląsku

Trasa rowerowa przez województwo opolskie rozpoczyna się w okolicach dworca PKP w Nysie. Stamtąd należy ruszyć na północ, kierując się na most Józefa Bema na Nysie Kłodzkiej. Dalej droga prowadzi ulicą Grodkowską i Orląt Lwowskich, przy której leży Fort i Twierdza Nysa. Przez Regulice dociera się do Frączkowa. Tam należy kierować się na północny wschód na Goszowice, a następnie skręcić na zachód, do Śmiłowic i przez Smolice do Biechowa.

Do oddalonego o około 16 km Jędrzejowa warto udać się z tej miejscowości nieutwardzoną drogą o niewielkim natężeniu ruchu. Wiedzie ona przez Rzymiany i Czarnolas do Kobieli. Stamtąd prowadzi już asfaltowa nawierzchnia. Kolejne opolskie pałace czekają na turystów w Wójtowicach i Sulisławiu. W drugiej z tych miejscowości trasa skręca na zachód. Przez Gałączyce, Mikołajową i inne wsie można dojechać nią do Przeworna. Droga prowadzi dalej przez Samborowiczki i Miłocice. Na tym etapie na miłośników turystyki rowerowej czeka najwyższe wzniesienie Wzgórz Strzelińskich, czyli Gromnik. Po jego zdobyciu należy skierować się przez Romanów do Białego Kościoła. Jest to najbardziej wysunięty na północ punkt tej rowerowej trasy.

Z Białego Kościoła należy kierować się na południe. Drogą nr 395 dociera się do Henrykowa. Począwszy od tej miejscowości, zaczyna się nieco bardziej górzysty etap. Przez Kalinowice Górne, Dębowiec, Kamiennik, Goworowice dociera się do Starowic. Po obejrzeniu tamtejszego pałacu należy udać się na południe do Otmuchowa, gdzie trasa skręca na wschód. Droga biegnąca północnym brzegiem Jeziora Nyskiego prowadzi do mety wycieczki, czyli z powrotem do Nysy.

Dojazd do trasy

Osoby, które chciałyby wyruszyć na wycieczkę rowerową przez Wzgórza Strzelińskie w poszukiwaniu pałaców i zamków Opolszczyzny, mogą dojechać do Nysy własnym środkiem transportu lub komunikacją publiczną. To drugie nie będzie problemem, zważywszy, że do miasta można dotrzeć, korzystając z usług zarówno PKS, jak i PKP.

Atrakcje na trasie

Położona na nizinie Śląskiej Opolszczyzna to niezwykle różnorodny region. Jej bogata historia, ale i kultura to wypadkowa wyjątkowego położenia geograficznego. W przeszłości obszar ten przecinało bowiem kilka ważnych szlaków handlowych, dla których ochrony wznoszone były warownie. Dlatego właśnie województwo opolskie pełne jest zamków, pałaców i dworów, które warto odkryć.

Pałace i zamki Opolszczyzny

Pałac we Frączkowie

Barokowy pałac we Frączkowie wniesiony w latach 1730-1750 był pierwotnie siedzibą rodu von Gilgenheimbów. W 1862 roku przeszedł w ręce hrabiego Alexandra von Francken-Sierstorpff, który zlecił jego przebudowę na styl neorenesansowy. Pracami objęto także park. W 1935 roku budynek został strawiony przez pożar. Odbudowano jedynie jego środkową, najstarszą część. Obecnie w położonym na Opolszczyźnie pałacu mieści się hotel.

Barokowy pałac we Frączkowie. [foto. Roweromaniakk]

Pałac w Sulisławiu

Zabytkowa budowla została wzniesiona na początku XIX w. Wybudowano ją w stylu neogotyckim. Od czasów powstania aż do okresu powojennego, gdy przejęła ją administracja państwowa, wielokrotnie zmieniała ona właścicieli. Obecnie należy do osoby prywatnej. W pałacu znajduje się pięciogwiazdkowy hotel, na którego teren wejść mogą jedynie goście obiektu.

Pałac w Biechowie

Pierwsza budowla powstała na tym terenie w XVI wieku. Została przebudowana w XVIII wieku na styl barokowy. Niestety w 1854 roku pałac spłonął. Na miejscu strawionej ogniem konstrukcji wzniesiono w latach 1856-1863 zespół pałacowy, który można oglądać do dziś. W latach 1996 -2012 był on siedzibą Technikum Zawodowego. Obecnie jest w rękach prywatnych.

Pałac w Biechowie. [foto. Roweromaniakk]

Pałac Wójtowice

Dworek z II połowy XIX wieku wznosi się w otoczeniu budynków gospodarczych. Należy do prywatnego właściciela, ale nie jest ogrodzony, można więc go obejrzeć z zewnątrz. Zbudowany na planie prostokąta ceglany, trzypiętrowy gmach nakryty jest płaskim dachem.

Pałac w Jędrzejowie

Podobno budynek, w którym aktualnie mieści się Dom Pomocy Społecznej, należał kiedyś do zakonu krzyżackiego. Pierwsze informacje na jego temat pochodzą jednak z XVIII w. Konstrukcja pałacu jest mieszaniną stylów. Można dostrzec w niej elementy neogotyku angielskiego, francuskiego i niemieckiego. Budynek przetrwał burzliwe czasy drugiej Wojny Światowej bez szwanku. Fakt, że został on zaadaptowany na miejsce użyteczności społecznej w późniejszych latach, sprawił, że do dziś znajduje się w dobrym stanie.

Pałac w Jędrzejowie. [foto. Roweromaniakk]

Pałac w Przewornie

Renesansowy zamek wzniesiony w XVI wieku. W jego czworobocznej konstrukcji wyróżniają się dwuspadowy dach, dziedziniec, trzy wieżyczki, fosa, którą gmach jest otoczony oraz kamienny most z ażurową balustradą. Obiekt otoczony jest urokliwym parkiem.

Obiekty sakralne na trasie rowerowej z Nysy

Podróżując po terenie województwa opolskiego, warto zwrócić uwagę nie tylko na piękne zamki i pałace, ale także liczne, często niemniej interesujące miejsca kultu. Nie brakuje ich również na powyższej trasie rowerowej. Do grupy tej należą m.in.:

• Bazylika mniejsza św. Jakuba Starszego i św. Agnieszki w Nysie – kościół nazywany ze względu na swoją historię i pokaźne rozmiary katedrą, pochodzi z XV wieku. Gotycka świątynia posiada nietuzinkową dzwonnicę z XVI w, w której mieści się skarbiec św. Jakuba z galerią szkła i metalu. Można tu zobaczyć wystawę zdobionych przedmiotów liturgicznych.

Bazylika mniejsza św. Jakuba Starszego i św. Agnieszki w Nysie. [foto. Roweromaniakk]

• Kaplica w Biechowie pod wezwaniem Matki Boskiej Łaskawej – XIX-wieczna, neogotycka budowla z zachowanym oryginalnym wyposażeniem.

Kaplica w Biechowie. [foto. Roweromaniakk]

• Kościół NMP w Białym Kościele – pierwsze wzmianki o obiekcie sakralnym pochodzą z 1264 roku. W przeszłości wielokrotnie zmieniał on właścicieli, był trawiony przez pożary i przebudowywany.

Kościół NMP w Białym Kościele. [foto. Roweromaniakk]

• Pocysterski zespół klasztorny w Henrykowie – w dolinie Oławy klasztor cystersów powstał w roku 1222 roku za zgodą księcia Henryka I Brodatego. Większość barokowych budynków opactwa powstała po wojnie trzydziestoletniej. W 1810 mnisi musieli opuścić to miejsce na polecenie króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III. Zespół przeszedł w ręce pruskiego władcy, który uczynił z niego rezydencję magnacką. W 1949 r. cystersi odzyskali klasztor. Na terenie obiektu znajduje się kopia tzw. Księgi Henrykowskiej, w której znajduje się tekst uważany za pierwsze zdanie zapisane po polsku. Została ona wpisana na listę „Pamięć Świata” UNESCO. Oryginał dokumentu można oglądać w Muzeum Archidiecezjalnym we Wrocławiu.

Pocysterski zespół klasztorny w Henrykowie. [foto. Roweromaniakk]

• Kościół św. Jana Chrzciciela w Samborowiczkach – neoromańska świątynia z XIX w. z eklektycznym ołtarzem głównym pochodzącym z końca XIX w.

Inne atrakcje turystyczne Dolnego Śląska

Jakie jeszcze miejsca warto odwiedzić w czasie wycieczki rowerowej inspirowanej powyższymi wskazówkami? Jednym z nich jest np. wieża widokowa, ale i ruiny zamku na szczycie Gromnika. Konstrukcja obserwacyjna ma około 25 m wysokości. Na jej szczycie znajduje się „orle gniazdo” i taras. Niestety budowla jest nieco za niska i nie wystaje wystarczająco ponad korony otaczających ją drzew, aby zapewniać satysfakcjonujący widok na okolicę. Jakby tego było mało, jest ona też często zamknięta, nawet w sezonie. Jednak mimo wszystko, warta jest odwiedzenia.

Wieża widokowa na szczycie Gromnika. [foto. Roweromaniakk]

W czasie wycieczki rowerowej na obszarze województwa opolskiego można natknąć się na elektrownie wiatrowe, liczne zabytki kultury, figury i tablice upamiętniające ważne wydarzenia historyczne. Jeden z takich obiektów znajduje się na przedmieściach Henrykowa. Stoi tam bowiem tablica ustawiona, aby przypominać pierwsze zdanie wypowiedziane w języku polskim.

Tablica upamiętniająca pierwsze zdanie wypowiedziane w języku polskim. 
[foto. Roweromaniakk]

Noclegi lub miejsca postojowe

Na opolskiej trasie rowerowej śladami pałaców i zamków sporo jest miejsc, w których można zatrzymać się i odpocząć. Stolik z zadaszeniem, a także ławeczki ustawione obok niewielkiej kapliczki można znaleźć np. na skrzyżowaniu w Śmiłowicach. Osoby, które mają ochotę na dłuższą przerwę i rozpalenie ogniska, mogą skorzystać np. z paleniska na Gromniku.

Gdzie zjeść

Pokonując długą opolską trasę rowerową, warto znaleźć czas na to, aby zjeść pożywny posiłek. Jadąc drogą wytyczoną na podstawie powyższych wskazówek, mija się kilka punktów gastronomicznych. Najwięcej z nich znajduje się oczywiście w dużych miejscowościach, np. Otmuchowie i Nysie. Lokale gastronomiczne, które cieszą się renomą to m.in. Restauracja Pod Zamkiem (Otmuchów, Zamkowa 2), Bistro nad stawami (Biały Kościół, Nad Stawami 57) i Smaki Armenii (Nysa, Józefa Chełmońskiego 20).

Dobrze wiedzieć

Każdą wycieczkę rowerową dobrze jest rozpocząć w miejscowym Punkcie Informacji Turystycznej. W Nysie mieści się on pod adresem Piastowska 19. W miejscu tym można otrzymać bezpłatne broszury, mapy i pieczątki (pamiątka po odwiedzeniu niektórych atrakcji turystycznych Nysy i jej okolic). Czasem są tu również prezentowane ekspozycje historyczne i wystawy tematyczne.

Praktyczne wskazówki

Opisywana powyżej trasa to doskonała propozycja na letnią lub jesienną wycieczkę rowerową. Trzeba pamiętać, że długi dystans do pokonania stanowi sprawdzian umiejętności nawet dla doświadczonych kolarzy, dlatego do wyprawy należy odpowiednio się przygotować. Oczywiście podstawą wyposażenia każdego miłośnika turystyki z perspektywy dwóch kółek, jest dobry rower. Aby sprostać wyzwaniom czekającym na opolskiej ziemi, warto postawić na model trekkingowy lub MTB. Pojazd taki powinien być wyposażony w wygodne siodełko, zestaw lampek zwiększających bezpieczeństwo rowerzysty po zmroku i w okresie ograniczonej widoczności oraz pojemne torby i sakwy na rower.

Dobrze jest pomyśleć nie tylko o odpowiednim wyposażeniu jednośladu, ale i samego rowerzysty. Solidny kask rowerowy, przewiewny strój kolarski, czy bielizna termiczna – to tylko kilka elementów stroju miłośnika dwóch kółek, które mogą znacznie poprawić komfort jazdy w każdych warunkach.

Jakie przedmioty powinna mieć przy sobie osoba, która rusza na poszukiwanie najpiękniejszych zamków i pałaców Opolszczyzny? Na trasę należy spakować odpowiednią ilość płynów i prowiant. Przy pokonywanych drogach znajduje się wiele sklepów, w których można uzupełnić zapasy, jednak może nie być w nich produktów przygotowanych specjalnie z myślą o miłośników aktywnego spędzania czasu, takich jak batony i żele energetyczne. Warto mieć przy sobie również mapę lub GPS, kurtkę przeciwdeszczową i sprzęt do naprawy roweru.