Historia na kołach, czyli trasa rowerowa przez barokowe i renesansowe skarby

Opis trasy

Miłośnicy aktywnego wypoczynku oraz zwiedzania zabytków mogą połączyć obie te pasje, wyruszając na wyjątkową trasę rowerową z zamkami w tle. Rozpoczyna się ona w Jędrzejowicach oraz wiedzie przez Strzegom i Środę Śląską. To interesująca wycieczka po Dolnym Śląsku o długości niemal 140 km, którą można pokonać w ciągu jednego bądź dwóch dni. Pozycja wręcz obowiązkowa dla rowerzystów wybierających się w te strony!

Malowniczą trasę rowerową w formie pętli – której start i metę zaplanowano w Jędrzejowicach – można przebyć w obu kierunkach lub zgodnie z zaznaczonym na mapie śladem GPX. Przewyższenie na całej jej długości wynosi około 170 metrów i jest dość równomiernie rozłożone na trasie. Wycieczka rowerowa po Dolnym Śląsku zajmie około 10 godzin – warto jednak uwzględnić dodatkowy czas przeznaczony na zwiedzanie atrakcji i ewentualny nocleg.

Na trasie czeka wiele wartych zapamiętania widoków.

Aż 60% wyprawy prowadzi po nawierzchniach asfaltowych, 20% należy przejechać po szutrze, a pozostałe 20% – po piachu, bruku i kamieniach. Dlatego też najlepiej sprawdzi się tu rower trekkingowy czy gravelowy, choć nie zawiedzie także dobra szosówka. Warto wiedzieć, że opisana trasa na pewnym etapie łączy się z  „Czerwonym szlakiem rowerowym Odra-Barycz”.

Niemal 1/3 wyprawy można pokonać po wydzielonych ścieżkach dla rowerów, podczas gdy pozostałe 2/3 to głównie drogi współdzielone z  samochodami o zróżnicowanym natężeniu ruchu. Z uwagi na dystans i stopień trudności, jest ona polecana raczej dla doświadczonych rowerzystów.

Przebieg trasy rowerowej po Dolnym Śląsku

Początek szlaku rowerowego na Dolnym Śląsku zaczyna się w Jędrzejowicach, skąd należy kierować się w stronę miejscowości Wiry, a następnie – Wirki. Chcąc zwiedzić ruiny pałacu i wiatrak w Gogołowie, na skrzyżowaniu przy krzyżu trzeba odbić w lewo. Po powrocie na właściwą ścieżkę, w Miłochowie należy skręcić lekko w prawo, a następnie minąć Pszenno i kierować się w stronę Wilkowa. Za Niegoszowem – w Pankowie – warto przystanąć na chwilę, aby obejrzeć ruiny zamku znajdującego się przy trasie. To doskonały moment na chwilę odpoczynku. Dalej należy podążać do miejscowości Wierzbna, gdzie na skrzyżowaniu trzeba odbić w prawo, w kierunku Ochotniczej Straży Pożarnej. Po około 450 metrach należy skręcić w lewo i kierować się do Nowic, gdzie trzeba odbić w prawo w stronę Piotrowic Świdnickich.

W Piotrowicach Świdnickich trzeba kierować się w stronę boiska piłkarskiego, a następnie do renesansowego dworu obronnego, do którego prowadzi fragment szutrowej drogi. Jadąc w kierunku Pastuchowa można obejrzeć zabytkowy kościół św. Barbary. Kolejną miejscowością na trasie są Czechy, gdzie odbija się w lewo, a za kościołem – w pierwszą szutrową drogę w prawo. Na skrzyżowaniu czterech ścieżek pośród pól należy skierować się w lewo, dojeżdżając do asfaltu wiodącego w kierunku Strzegomia. Przez miasto przejazd prowadzi główną drogą wojewódzką nr 382, a następnie pomniejszymi uliczkami przez centrum, w kierunku miejscowości Kłaczyny/Roztoki. Chcą odwiedzić kamieniołomy, na wysokości poczty konieczne będzie odbicie w lewo, w ulicę Niepodległości. To miejsce jest najwyżej położone na całej trasie, a po nieco wymagającym podjeździe warto zaplanować tu postój.

Po powrocie na ścieżkę należy podążać ulicą Bankową i Wojska Polskiego, a następnie wjechać na drogę krajową nr 5. Po 1,5 km trzeba odbić w lewo w drogę wojewódzką nr 345, minąć Lusinę, po czym przed boiskiem skierować się lekko w prawo – w stronę Piekar – przejeżdżając przez nie główną drogą. W Udaninie trzeba skręcić w lewo, w kierunku Ujazdu Górnego, a następnie w stronę Łagiewnik Średzkich – skręcając w nich w prawo w drogę szutrową. Po minięciu autostrady A4 trzeba odbić lekko w lewo, a na rozdrożu pośród pól – ponownie w lewo, kierując się do Budziszowa Małego. W tej miejscowości, tuż za parkiem pałacowym, po prawej ciągnie się nieutwardzona droga do Pęczkowa. Należy przejechać prosto przez jego centrum, podobnie jak przez sąsiednie Wrocisławice. Gdy zabudowania będą się kończyć, trzeba odbić lekko w lewo, na szutrowy szlak wiodący do miejscowości Dębice. W tej miejscowości – skręcając za kościołem w lewo, można dotrzeć do ruin pałacu. Choć od Strzegomia jedzie się niemal po płaskim terenie, po pokonaniu blisko 30 km warto przystanąć tu na odpoczynek.

Po powrocie na drogę krajową nr 345 – w miejscowości Kwietno – można podjechać do pałacu, który jest dość pilnie strzeżony. Następnie malowniczą drogą nieutwardzoną pośród pól można dotrzeć do Proszkowa, a stamtąd prosto do Środy Śląskiej (najniżej położonego punktu na trasie). Jadąc ulicą Legnicką i Świdnicką można przyjrzeć się miejskiej zabudowie, po czym – przecinając drogę nr 94 – przemieszczać się ścieżką rowerową wzdłuż ulicy Wiejskiej i Średzkiej. Główną drogą należy minąć Ciechów, Cesarzowice i Piersno, kierując się cały czas na południe.

W miejscowości Samborz przy krzyżu pokutnym należy odbić w prawo, a w Jarosławiu kierować się w lewo, w stronę Gościsławia. Po przejechaniu wiaduktem nad autostradą A4, trzeba podążać do Pielaszkowic, a następnie w lewo – do Mieczkowa. Na rozjeździe należy skręcić w prawo do Gościsławia i minąć go, przejeżdżając przez centrum w kierunku południowym. Po około 1100 m od ostatnich zabudowań, drogą należy odbić lekko w lewo. Jadąc pośród pól trzeba przeciąć drogę nr 5, a następnie Mielęcin. Za kopalnią granodiorytu znajduje się skręt w prawo. Trasa prowadzi przez Łażany w kierunku południowym, po czym prosto w stronę Żarowa. Jadąc ulicą Armii Krajowej można łatwo minąć całe miasto, a w razie potrzeby przystanąć w jednym z wielu punktów gastronomicznych i sklepów spożywczych.

Po minięciu centrum Bożanowa – a jeszcze przed Kalnem – należy odbić w prawo w ulicę Turkusową, po czym za stawem – ponownie w prawo. Nad łowiskiem – chętnie odwiedzanym przez mieszkańców w sezonie letnim – można zaplanować odpoczynek. Główna droga wiodąca przez Śmiałowice w kierunku południa poprowadzi do Gruszowa, a dalej prosto – do Wilkowa, gdzie na początku miejscowości należy odbić lekko w lewo. Skręcając w lewo również za wiaduktem można minąć tą samą trasą Pszenno, obok którego przejeżdżało się na początku wycieczki. Tuż za Miłochowem warto jednak odbić w prawo, gdzie nieutwardzona droga poprowadzi aż do Krzczonowa i dalej – do Książnicy i Kiełczyna, które należy przejechać na wprost. Stamtąd niedaleko już do Jędrzejowic, w których rozpoczęła się ta malownicza trasa rowerowa po Dolnym Śląsku.

Dojazd do trasy

Rozpoczynając trasę w Jędrzejowicach, najlepiej dojechać do nich samochodem. Auto można pozostawić na parkingu zlokalizowanym w sąsiedztwie boiska sportowego lub pobliskiego pola golfowego.

Alternatywą jest start ze Środy Śląskiej lub Strzegomia, do których można dotrzeć pociągiem bądź autobusem. Ciekawą opcją jest także rozpoczęcie przejażdżki w Świdnicy i włączenie jej do wyznaczonej trasy.

Atrakcje na trasie

Trasa rowerowa po Dolnym Śląsku to doskonała propozycja dla pasjonatów historii. Pokonując jej kolejne kilometry można zatrzymać się w co najmniej kilku punktach, w których zlokalizowane są warte uwagi atrakcje, m.in. ruiny zamków. Takie połączenie aktywnego wypoczynku i zwiedzania to świetny sposób na spędzenie wolnego dnia lub weekendu. Co warto zobaczyć podczas wyprawy?

• Wiatrak w Gogołowie – skręcając nieco z głównej ścieżki można poznać bliżej starodawny, trzypiętrowy młyn na planie koła, wybudowany w 1830 roku. Zniszczony na przestrzeni lat przez rabusiów, został pieczołowicie odrestaurowany – a współcześnie w jego wnętrzu znajdują się pokoje gościnne.

Wiatrak w Gogołowie to prawdziwa perełka warta zobaczenia.

• Ruiny pałacu w Gogołowie – po drodze do wiatraka warto przystanąć przy ruinach dawnego pałacu z początku XV wieku. Pierwotnie był on wzniesiony jako wieża mieszkalna; z czasem rozbudowano go i urządzono w nim siedzibę rycerską, a następnie dwór rodziny Nimptschów i Zedlitzów. Pomimo dużych zniszczeń, budynek nadal zachwyca swą renesansową formą – będącą świadectwem jego dawnej świetności.

Ruiny zrujnowanego pałacu w Gogołowie.

• Ruiny zamku w Pankowie – powstał on w XV wieku, w miejscu dawnego dworu. Ta okazała budowla wielokrotnie ulegała zniszczeniom i była na powrót odbudowywana, służąc jako schronienie dla okolicznej ludności, miejsce zamieszkania bogatych rodów i pałac myśliwski. Ostatecznie uległ destrukcji podczas II Wojny Światowej.
  
  
• Pałac obronny w Piotrowicach Świdnickich – wzniesiony pod koniec XVI wieku i obecnie odrestaurowany dwór jest interesującym przykładem architektury renesansowej. Bywa on udostępniany zwiedzającym okazjonalnie podczas różnego rodzaju imprez plenerowych. Ciekawostką jest tu samolot rolniczy, zlokalizowany na ostatnim piętrze pałacu. Tuż obok znajduje się Muzeum Techniki Rolniczej, które można zwiedzać od kwietnia do października w weekendy i wybrane święta.
  
  

Pałac z fosą w Piotrkowicach Świdnickich to zdecydowanie największa atrakcja na trasie.

• Kościół św. Barbary w Pastuchowie – zabytkowy obiekt sakralny wzniesiony około 1250 roku. Pierwotnie był wzorowany na stylu romańskim, w późniejszych latach regotyzowany i rozbudowywany. Zazwyczaj jest on zamknięty, można jednak przyjrzeć się jego bryle z zewnątrz.
  
  
• Kamieniołomy w Strzegomiu – to tu wydobywa się najcenniejsze odmiany granitów. Przy wjeździe można obejrzeć popadający już w ruinę wiatrak holenderski, a nieco dalej – kamieniołomy „18-tka”, Żółkiewka i Andrzej z urokliwymi wyrobiskami.
  
  
• Ruiny pałacu Scheiblerów w Dębicach – wybudowany na początku XX wieku, był częścią zespołu składającego się także z parku, spichrzy i folwarku. W okresie wojennym pełnił rolę obozu szkoleniowego nazistów. Choć sam budynek nie doczekał się remontu, duże wrażenie robi zadbany park i wędrujące po nim stado danieli.
  
  
• Pałac w Kwietnie – wzniesiony pod koniec XIX wieku przez syna właściciela zakładów włókienniczych w Łodzi, jest doskonałym reprezentantem stylu neorenesansu niderlandzkiego. Niestety nie ma możliwości jego zwiedzania, a teren wokół jest szczelnie ogrodzony, co utrudnia jego fotografowanie.
  
  
• Ścieżka rowerowa Odra-Barycz – ten czerwony szlak łączy takie miejscowości, jak Malczyce, Brzeg Dolny, Wołów, Wińsko oraz Głogów. Jego łączna długość wynosi 184 km, a fragment tej trasy pokonuje się podczas przejazdu ścieżką z Jędrzejowic.

Noclegi lub miejsca postojowe

Na trasie znajduje się wiele miejsc noclegowych – m.in. agroturystycznych. Z uwagi na długość wycieczki, warto rozłożyć ją na dwa dni i zaplanować odpoczynek mniej więcej w połowie trasy, w okolicach Środy Śląskiej czy Kwietna. Krótsze przerwy w trakcie przejażdżki można urządzić przy miejscowych sklepach i restauracjach, a także ciekawszych punktach – przy ruinach w Pankowie i Dębicach czy w okolicach kamieniołomów w Strzegomiu.

Gdzie zjeść

Na trasie znajduje się wiele sklepów spożywczych, w których można kupić przekąski i napoje. Na obiad najlepiej stanąć w Strzegomiu – przed dotarciem do kamieniołomów lub już po ich odwiedzeniu. Także w samej Środzie Śląskiej przy wytyczonej ścieżce, a nieco dalej – w Żarowie – można znaleźć kilka wartych uwagi punktów gastronomicznych.

Dobrze wiedzieć

Rowerowe trasy turystyczne, takie jak ta wiodąca z Jędrzejowic przez Środę Śląską i Strzegom, najlepiej zaplanować na okres późnej wiosny. W tym czasie można liczyć na sprzyjające warunki pogodowe, a bujna przyroda i ruiny zamków na Dolnym Śląsku umilą pokonywanie kolejnych kilometrów.

Praktyczne wskazówki

Z uwagi na obecne po drodze zabytki i piękne krajobrazy, warto do rowerowej sakwy spakować aparat fotograficzny. Chcąc dokonać drobnych zakupów lub zjeść coś w restauracji na trasie, dobrze będzie posiadać ze sobą także gotówkę. W wielu punktach nie ma bowiem możliwości płacenia kartą.

Z uwagi na długość trasy, warto wyposażyć się w kurtkę rowerową z odblaskami oraz oświetlenie – niezwykle przydatne, gdy wycieczka przedłuży się aż do zmierzchu. W przypadku niespodziewanej awarii, serwis rowerowy można znaleźć w większych miastach na trasie – Strzegomiu oraz Środzie Śląskiej, ale na wszelki wypadek należy zabrać ze sobą zestaw naprawczy do opon czy multitool.