Rowerem przez mosty w Stańczykach i krajobrazy Suwalszczyzny

Opis trasy

Piękne krajobrazy, nietuzinkowe zabytki i czasem trudno dostępne, ale zawsze warte uwagi atrakcje – oto co na doświadczonych miłośników kolarstwa czeka na trasie rowerowej z Gołdapi do Żytkiejm. Jednodniowa wycieczka po Suwalszczyźnie i Podlasiu to także satysfakcjonujący sprawdzian wytrzymałości oraz kondycji fizycznej. Czyli innymi słowy: pozycja wręcz obowiązkowa dla każdego miłośnika tych regionów!

Gołdap i jego okolice to zdecydowanie miejsce warte odwiedzenia.

Trasa rowerowa po Suwalszczyźnie wytyczona jest na dystansie nieco ponad 82 km, między miejscowościami Gołdap i Żytkiejmy. Mimo że odległość ta nie wydaje się imponująca, ze względu na górzysty charakter, na jej przejechanie potrzeba około 8 godzin. Rowerzysta wyruszający na szlak według poniższych wskazówek, będzie poruszał się głównie drogami asfaltowymi, ale w wielu miejscach czekają na niego także odcinki szutrowe i piaszczyste. Zaledwie 20% trasy stanowią ścieżki rowerowe. Odkrywając atrakcje Suwalszczyzny i Podlasia rowerem można natknąć się również na nieutwardzone drogi kamieniste czy brukowane.

Opisywana trasa to propozycja dla doświadczonych cyklistów, którym nie są straszne dłuższe podjazdy i strome zjazdy, a którzy pokonali już niejeden górski szlak. Nie jest polecana dla rodzin z dziećmi.

Przebieg trasy rowerowej po Suwalszczyźnie

Wycieczka rowerowa po Suwalszczyźnie i Podlasiu rozpoczyna się w Gołdapi. Jej początkowy, płaski etap prowadzi na wschód, drogą nr 651 do Botkun. Za tą miejscowością rozpoczyna się pierwszy odcinek przebiegający po nieutwardzonych drogach. Przez Kołkowo prowadzi on w okolice miejscowości Kociołki, gdzie należy skręcić na południe i poruszać się wzdłuż linii brzegowej Jeziora Czarne, do wsi, od której wzięło ono nazwę. Odcinek ten pokonywany jest asfaltówką, ale już za Czarnem, będzie wiele okazji do treningu jazdy terenowej.

Na kolejnych etapach należy przygotować się na sporą ilość zjazdów i podjazdów. Za Czarnem rowerzysty powinien kierować się na północny wschód. W Zawiszynie można powrócić na drogę nr 651, która prowadzi w okolice miejscowości Stańczyki, mijając po drodze Dubieńki, Liniowo i Błąkały.

W ramach opisywanej trasy rowerowej po Suwalszczyźnie i Podlasiu wyznaczona została także dodatkowa pętla prowadząca ze Stańczyk do Żytkiejm (i z powrotem). Prowadzi ona w jedną stronę drogą 651, w drugą przez Degucie. Etap ten jest dość wymagający, jednak zdecydowanie powinni wziąć go pod uwagę Ci kolarze, którzy chcą odkryć wszystkie najciekawsze atrakcje regionu.

Po powrocie do Stańczyk w stronę Gołdapi można przejechać dokładnie tą samą trasą, którą rowerzysta dotarł do tej miejscowości z Żytkiejm.

Dojazd do trasy

Do punktu początkowego trasy rowerowej, można dojechać zarówno korzystając z usług PKP, jak i autobusem PKS (choć należy upewnić się, że przewoźnik umożliwia transport roweru).

W razie przyjazdu do Gołdapi własnym samochodem warto zostawić go poza centrum, w którym obowiązuje strefa płatnego postoju. Trzeba jednak pamiętać, że proponowana trasa nie jest pętlą, więc konieczne będzie także uwzględnienie powrotu do miasta w razie pozostawienia tu auta.

Atrakcje na trasie

Tereny, na których wytyczona została opisywana trasa rowerowa bardzo ucierpiały w wyniku działań prowadzonych podczas II Wojny Światowej. Wiele budynków np. w Gołdapi zostało zniszczonych wtedy, ale i w następujących latach. Część z nich została wzniesiona na nowo, jednak nie wyróżniają się one niczym szczególnym. Nie znaczy to, że nie warto spędzić tu trochę czasu. Znaleźć można kilka perełek, zwłaszcza że miejscowość ma charakter uzdrowiskowy. Należą do nich m.in.:

• Wieża widokowa – konstrukcja wzniesiona w 1905 roku. Z jej szczytu można podziwiać najbliższą okolicę, obserwując np. pobliski cmentarz i zalew nad Ustroniem położony w północnej części miasta. Nieco dalej dostrzec można także jezioro Gołdap.

Klimatyczna wieża widokowa to świetne miejsce na pamiątkowe zdjęcia.

• Tężnia solankowa w Parku Zdrojowym – drewniana budowla zlokalizowana jest przy promenadzie zdrojowej. Ma ona długość 220 m. Wznosi się na wysokość 8 m. Konstrukcja zasilana jest solanką pochodzącą ze źródła „Gołdap Zdrój 1” bijącego pod ziemią, na głębokości 646 m.
  
  
• Cmentarz wojskowy w Gołdapi – podczas I Wojny Światowej, a zwłaszcza w 1914 roku, na opisywanych terenach toczyły się zacięte walki między Rosjanami i Niemcami. W ich wyniku poległo kilkuset tysięcy żołnierzy, którzy spoczywają na terenie zadbanej nekropolii.

Wejście na wojskowy cmentarz.

• Konkatedra Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła – budowla wzniesiona jako świątynia protestancka w 1560 r. W latach późniejszych uległa niemal całkowitemu zniszczeniu. Gmach odbudowany został w latach 80. XX wieku. Obecnie jest to kościół, w którym odprawiane są msze w obrządku katolickim.
  
  

Kościół św. Leona Wielkiego (po lewej) oraz Konkatedra Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła (po prawej) to dwa najważniejsze zabytki sakralne w mieście.

• Kościół św. Leona Wielkiego – urokliwa, neogotycka budowla z 1894 roku może zainteresować miłośników zabytków kultury sakralnej odwiedzających Suwalszczyznę.
  
  

Piękna dzika natura na wyciągnięcie ręki

Przemierzając tereny Suwalszczyzny i Podlasia warto wypatrywać nie tylko zabytków, ale i poświęcić czas na podziwianie otaczającej turystów przyrody. Dobrze jest zatrzymać nieopodal mijanych po drodze zbiorników wodnych, takich jak Jezioro Przerośl, gdzie znajduje się urokliwe molo. W tym miejscu, tak jak i nad jeziorem Dobellus Duży, znajduje się także niewielka plaża.

Zabytki Suwalszczyzny – mosty i wiadukty

Przemierzając Suwalszczyznę na rowerze, w poszukiwaniu największych atrakcji tego regionu, można natknąć się na liczne budowle, które kiedyś miały znaczenie dla infrastruktury, a dziś są tylko ciekawostką. Należą do nich m.in. zabytkowe mosty, wiadukty oraz inne mniejsze i większe konstrukcje, które często ukryte są w lasach.

Widok na największą atrakcję regionu – mosty w Stańczykach.

Każdy, kto odwiedza te tereny, powinien zatrzymać się przy słynnych mostach w Stańczykach. Potężne konstrukcje robią ogromne wrażenie nawet z daleka. Wiadukty te to część dawnej linii kolejowej łączącej Gołdap z Żytkiejmami. Pracę nad nimi trwały w latach 1907-1927. 5-przęsłowa budowla o długości 180 m wznosi się na wysokość 36,5 m. Pod nią przepływa rzeka Błędzianka.

Mosty w Stańczykach z bliska robią jeszcze większe wrażenie.

Obecnie mosty w Stańczykach są własnością prywatną. Aby obejrzeć największą atrakcję turystyczną tego terenu, należy wykupić bilet. Jego wartość to 8 zł. Co ciekawe, te niezwykłe zabytki wykorzystywane są przez miłośników sportów ekstremalnych – służą do skoków na bungee.

Inne atrakcje Suwalszczyzny

Warte odwiedzenia miejsca znajdują się nie tylko w okolicy Gołdapi, ale i niedaleko Żytkiejm, jak i w samej wsi. Na uwagę zasługują niewątpliwie:

• Pomnik Poległych w Żytkiejmach – dawna, kamienna forma została uzupełniona nową dwujęzyczną tablicą informacyjną.
  
  
• Siedziba Parku Krajobrazowego Puszczy Rominckiej – obok niej znajdują się atrakcje dla dzieci. Młodzi mogą tu zwiedzić ogród dydaktyczny z pokazową piwniczką dla nietoperzy i wieżę „Strażnika Parku”, odkryć ukryte w terenie tropy zwierząt, zatrzymać się przy stojakach z zagadkami i na placu zabaw, czy też przemierzyć mini labirynt. Na terenie przyległym do obiektu wzniesiona została też drewniana wiata turystyczna.
  
  
• Ścieżka historyczna z 10 tablicami przystankowymi opisującymi atrakcje regionu, w tym m.in. dawny Hotel św. Huberta, młyn parowo-wodny z XIX wieku z podziemną rzeką, zabytkowy cmentarz z czasów I Wojny Światowej.
  
  
•  „Żytkiejmski Trójstyk” – miejsce, gdzie stykają się granice Polski, Litwy i Rosji, co zostało oznaczone granitowym słupem z godłami państw. W okolicy znajduje się też tężnia solankowa i siłownia na świeżym powietrzu.
  
  
• Eko-muzeum – w tym miejscu można od lokalnych przewodników pozyskać wiele informacji na temat tutejszych zwyczajów, smakołyków i rękodzieła.
  
  
• Głaz Wilhelma II w Dubieninkach – usytuowany jest około 2 km od mostów w Stańczykach w trudno dostępnym terenie. Aby do niego dotrzeć, trzeba zwrócić uwagę na niebieskie znaki na drzewach.

Noclegi lub miejsca postojowe

Opisywana trasa rowerowa po Suwalszczyźnie została wytyczona w tak urokliwej okolicy, że warto poświęcić na jej podziwianie jak najwięcej czasu. Trzeba też przyznać, że nie należy ona też do najłatwiejszych, dlatego planując wyprawę w te tereny, należy rozważyć rozbicie jej na dwa etapy.

Nocleg w okolicy można znaleźć np. w Gołdapi, gdzie na turystów czekają zarówno pensjonaty, jak i kwatery prywatne. Osoby, które chętnie korzystają z usług gospodarstw agroturystycznych, mogą zatrzymać się w Stańczykach, a także w Żytkiejmach. W drugiej z tych miejscowości również można znaleźć kilka cieszących się dobrą opinią pensjonatów.

Jeśli chodzi o miejsca postojowe, w których można zatrzymać się zwiedzając atrakcje Suwalszczyzny na rowerze, są to m.in.:
 

• parking dla rowerów w miejscowości Czarne na trasie GreenVelo – jest on usytuowany obok jeziora o tej samej nazwie. Na miejscu kolarze znajdą chatkę, siłownię pod chmurką, stolik z ławkami w sam raz na odpoczynek, ale i mapę zlokalizowanych w okolicy atrakcji. Nietuzinkowym przeżyciem może być tu też obcowanie z często pasącym się w okolicy stadem krów, które okazjonalnie zażywają kąpieli w jeziorze.
   
• wiaty na plaży nad jeziorem Tobellus Duży – znajduje się tu miejsce do biwakowania. Obok wzniesiona została też wieża widokowa.
   
• plaża z molo nad jeziorem Przerośl – kolejne malownicze miejsce, w którym warto się zatrzymać na krótki postój po to, aby odpocząć przed dalszą drogą.

Gdzie zjeść

Suwalszczyzna to region, który słynie nie tylko z zakątków natury i atrakcji turystycznych, ale także z pysznego jedzenia. Kartacze, babka ziemniaczana, bliny i sękacz – to tylko niektóre z lokalnych przysmaków, których będąc w tej okolicy, po prostu trzeba spróbować.

Restauracje i bary, które serwują regionalne potrawy, znaleźć można przede wszystkim w Gołdapi. Wśród wielu lokali usługowych wyróżniają się np. Matrioszka (Partyzantów 27a, Gołdap), Parkova (Plac Zwycięstwa 22, Gołdap) i Stańczykówka (Stańczyki 4). Z usług różnych punktów gastronomicznych skorzystać można także przy mostach w Stańczykach.

Dobrze wiedzieć

Najlepszą porą roku na odwiedzenie Suwalszczyzny jest bez wątpienia lato. Słoneczne, suche dni dają pewność, że przejezdne będą zarówno te duże drogi, jak i rzadziej uczęszczane szlaki.

Aby nie przegapić żadnej atrakcji tego regionu, warto oczywiście rozpocząć wyprawę od odwiedzenia Centrum Informacji Turystycznej. Zlokalizowane jest ono w Gołdapi pod adresem: plac Zwycięstwa 16. Osoby, które zainteresowane są Parkiem Krajobrazowym Puszczy Rominckiej powinny wybrać się też do Punktu Informacji Turystycznej przy ul. Szkolnej 1 w Żytkiejmach, gdzie znajduje się jego siedziba.

Praktyczne wskazówki

Trasa rowerowa z Gołdapi do Żytkiejm to propozycja dla doświadczonych kolarzy. Wymaga ona dobrej kondycji fizycznej, ale i umiejętności w jeździe poza utartymi szlakami. Ale nawet w takim przypadku do wyprawy na Suwalszczyznę należy dobrze się przygotować. Podstawą jest oczywiście solidny rower. Chcąc komfortowo i bezpiecznie przemierzyć momentami wymagające odcinki, warto postawić na model trekkingowy, crossowy lub górski. Rower taki powinien być wyposażony w wygodne siodełko, efektywną amortyzację, niezawodne hamulce i sprawne oświetlenie.

Przed ruszeniem na szlak należy zatroszczyć się także o funkcjonalny strój kolarski. Aby czuć się bezpiecznie podczas jazdy drogami współdzielonymi z samochodami, warto wybierać takie koszulki, spodenki i bluzy na rower, które mają odblaskowe elementy. Uzupełnieniem odzieży mogą być też praktyczne dodatki, jak okulary przeciwsłoneczne, rękawiczki czy rękawki. Należy koniecznie pamiętać też o wygodnych butach kolarskich lub sportowych, ale także solidnym kasku rowerowym.

Co jeszcze zabrać na wycieczkę po Suwalszczyźnie i Podlasiu? W sakwach rowerowych turysty-kolarza powinny znaleźć się także:
 

• zapas wody – alternatywą dla niej mogą być napoje izotoniczne, które pomogą szybko i skutecznie ugasić pragnienie;
   
• prowiant – w trudnym terenie warto postawić na przekąski zaprojektowane z myślą o sportowcach, czyli lekkie i wygodne do spożywania nawet w czasie jazdy żele i batony energetyczne;
   
• ubrania na zmianę – na wypadek załamania pogody należy zawsze mieć przy sobie kurtkę przeciwdeszczową;
   
• urządzenie GPS – bywa bardzo przydatne zwłaszcza w terenach oddalonych od większych ośrodków miejskich;
   
• mapa – warto ją mieć na wypadek braku sygnału (można kupić ją np. w Punkcie Informacji Turystycznej na starcie wyprawy);
   
• sprzęt do naprawy roweru – aby mała awaria nie pokrzyżowała planów wycieczki, dobrze jest mieć przy sobie m.in. łatki i klej do dętki, multitool, pompkę;
   
• apteczka pierwszej pomocy – powinny znaleźć się w niej przedmioty, które pomogą opatrzyć małe otarcia i większe urazy, ale także leki przeciwbólowe;
   
• gotówka – w wielu mniejszych miejscowościach nadal jest to podstawowy środek płatniczy.