Dolnośląskie skarby: Trasa rowerowa przez historyczne miasta i zamki

Opis trasy

Dokąd się udać, żeby zobaczyć najpiękniejsze zamki i pałace na Dolnym Śląsku? Gdzie znaleźć można w tym regionie wygodne trasy rowerowe, przebiegające w pobliżu ciekawych atrakcji turystycznych? Na jakim rowerze warto ruszyć na wycieczkę po terenach dorzecza Nysy Kłodzkiej? Odpowiedzi na te i inne pytania znaleźć można w poniższym opisie trasy, biegnącej przez historyczne miasta Dolnego Śląska.

Pałac Marianny Orańskiej w Kamieńcu Ząbkowickim to jedna z wielu historycznych atrakcji, które można spotkać na trasie.

Opis trasy

Dolny Śląsk to bogaty w atrakcje region. Wielu turystów odwiedza go po to, aby zobaczyć na własne oczy najpiękniejsze zamki i pałace, gęsto rozsiane na tym terenie. Osoby takie mogą podążyć poniższą, w znacznej większości płaską, 158-kilometrową trasą rowerową. Wytyczona ona została w ponad 90% po drogach asfaltowych, jako pętla z początkiem i końcem w Nysie. Na jej pokonanie potrzeba co najmniej 12 godzin. Warto jednak zarezerwować sobie więcej czasu, aby móc swobodnie zwiedzić wszystkie leżące przy trasie rowerowej atrakcje turystyczne Dolnego Śląska. Wycieczka śladami zamków i pałaców to propozycja dla doświadczonych kolarzy. Ze względu na spory dystans do przejechania, wytyczona po drogach współdzielonych z pojazdami mechanicznymi, nie jest ona odpowiednia dla dzieci.

Poniższa trasa rowerowa rozpoczyna się w Nysie. Na początkowym etapie biegnie ona na południe, drogą wytyczoną poniżej Jeziora Nyskiego, przez Zamłynie, Białą Nyskę i Buków. Za tą miejscowością, po pokonaniu rzeki, należy skręcić na północ, kierując się na Wierzbno, aż do Otmuchowa. Następny, prosty, blisko 9-kilometrowy odcinek trasy rowerowej po Dolnym Śląsku prowadzi do Lubiatowa. Stamtąd, przez Pomianów Dolny należy skręcić na południowy zachód, w kierunku Zalewu Paczkowskiego i Zbiornika Topola i dalej na północny zachód, powyżej wspomnianych akwenów. Odcinek ten można pokonać jadąc cały czas drogą wojewódzką nr 382 lub mniej uczęszczanym traktem przez Chałupki, Mrokocin i Pomiarów Górny. Warto wybrać tę drugą opcję, aby zwiedzić leżący przy trasie Zamek kasztelański Novum Castrum w Chałupkach.

Za Pomiarowem Górnym należy wjechać na drogę nr 382 i pozostać na niej aż do Kamieńca Ząbkowickiego. Dalej, trasa rowerowa z Nysy po Dolnym Śląsku biegnie na wschód, podobnie, jak płynąca nieopodal Nysa Kłodzka. Wiedzie ona przez Suszkę, Przyłęk, Bardo i Opolnicę. W ostatniej z miejscowości droga prowadzi tuż obok koryta rzeki. Na tym etapie pojawiają się też wybrukowane odcinki. Drogą tą należy jechać aż do rozwidlenia, w okolicach Szkółki Leśnej Wilcza Nadleśnictwa Bardo. Tam trasa rowerowa skręca na południe, w stronę Podtynia. Podążając wciąż za Nysą Kłodzką, dalsza droga wiedzie przez Ławicę, Warszawy, Kłodzko i Krosnowice, gdzie rowerzysta jadący rowerem przez Dolny Śląsk może pożegnać lewobrzeżny dopływ Odry, kierując się do Żelazna.

Kolejne etapy opisywanej trasy biegną na wschód. Zanim dotrze się do jej mety, należy pokonać ponad 70-kilometrowy odcinek biegnący początkowo przez Ołdrzychowice Kłodzkie, Skrzynkę, Trzebieszowice, do Wójtówki. Tutaj rozpoczyna się jedyny podjazd w kierunku Wrzosówki, za którym znajduje się ponad 20-kilometrowy odcinek po czeskiej stronie granicy przez Javornik i Horní Heřmanice. Po powrocie na polskie ziemie, przez Piotrowice Nyskie i Kałków należy skierować się do Bukowa, gdzie wjeżdża się na wcześniej już pokonaną drogę, biegnącą poniżej Jeziora Nyskiego, aż do Nysy. 

Dojazd do trasy

Powyższa trasa rowerowa szlakiem najpiękniejszych zamków Dolnego Śląska rozpoczyna i kończy się w Nysie. Do miasta tego można wygodnie dojechać, np. korzystając z usług PKP. Pociągi docierają także do innych miejscowości, przez które wiedzie trasa. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby zwiedzić Dolny Śląsk rowerem, wyruszając z innego punktu.

Atrakcje na trasie

Co ciekawego można zobaczyć podczas przemierzania tras rowerowych wytyczonych na terenach Dolnego Śląska, bezpośrednio sąsiadujących i leżących na południe od Nysy Kłodzkiej? Bogata historia tego obszaru sprawiła, że znajduje się tam bardzo wiele dawnych zamków i pałaców. Niektóre z nich odrestaurowano, inne popadają w ruinę, co jednak nie odstrasza osób, które uwielbiają odkrywać tego typu atrakcje turystyczne. Jadąc na rowerze z Nysy w stronę Kłodzka i w drodze powrotnej warto zatrzymać się m.in. przy następujących obiektach:

• Zabytkowa brama wjazdowa do nieistniejącego już pałacu w Białej Nyskiej – budynek, do którego prowadziła, niestety nie przetrwał do dzisiejszych czasów. Ruiny pałacu zostały wysadzone przez saperów. Co ciekawe, teren został oczyszczony przez samych mieszkańców tej miejscowości.

Brama wjazdowa do nieistniejącego już pałacu w Białej Nyskiej

• Pałacyk myśliwski w Zwierzyńcu – budynek wzniesiony w latach 1713-1714 przez biskupa wrocławskiego Franciszka Ludwika Neuburga. Obiekt należy obecnie do osoby prywatnej i nie jest udostępniony do zwiedzania dla turystów.

Pałacyk w Zwierzyńcu.

• Ruiny dworu w Lubiatowie datowanego na ok. 1600 rok – piętrowy  budynek wykonany z cegły i kamienia o dwuspadowym dachu to ciekawy obiekt pod względem architektonicznym.

Obecnie popadający w ruinę, dworek w Lubiatowie niegdyś zachwycał swoim wyglądem.

• Pałac w Pomianowie Dolnym – dwupiętrowy, barokowy pałac zbudowany w XVIII w. Budynek z czterospadowym dachem, szczytami i lukarnami, który niestety popada w ruinę.
  
  

Barokowa rezydencja, choć trochę zaniedbana, cały czas imponuje swoją architekturą.

• Zespół dworski w Pomianowie Górnym – budowla wzniesiona na planie litery L w I połowie XIX wieku kryta dachem naczółkowym. Choć pałac jest obecnie zamieszkany, jego stan pozostawia wiele do życzenia. Kompleks składa się z dworu, spichlerza, obory, muru z ogrodzeniem i bramy.
  
  

Z dawnej świetności dworku pozostało niewiele, jednak wciąż jest to ciekawy obiekt pod kątem architektonicznym.

• Pałac Marianny Orańskiej w Kamieńcu Ząbkowickim – własność córki króla Niderlandów Wilhelma I Orańskiego i jego pierwszej żony – Fryderyki Luizy Pruskiej (Wilhelminy von Hohenzollern). Prace nad rezydencją księżniczki niderlandzkiej rozpoczęły się w 1838 roku. Z powodu licznych zawirowań osobistych właścicielki i historycznych pobudek, zakończyły się one dopiero w 1853. Kolejne 30 lat poświęcono na rozbudowę kompleksu pałacowego. W efekcie powstał zachwycający obiekt, w skład którego wchodziło kunsztowne założenie parkowo-ogrodowe, pełne tarasów, fontann i pergoli, zdobionych rzeźbami, ławkami i zdobnymi balustradami. Na terenach parku otaczającego pałac w Kamieńcu Ząbkowickim rozlokowano także oczka wodne, basen, urokliwe groty i mauzoleum. Po wojnie pałac został zdewastowany i spalony przez Rosjan. Obecnie jest on własnością gminy i stopniowo przywracany jest mu dawny blask.
  
  

Pałac Marianny Orańskiej zachwyca swoją monumentalnością.

• Pałac Żelazno – budowla położona w miejscowości usytuowanej na skrzyżowaniu dawnych szlaków handlowych: Drogi Solnej i szlaku bursztynowego. Pięknie zdobiony obiekt, z doskonale zachowanymi rzeźbionymi balustradami, sufitami kasetonowymi, żyrandolami i kominkami, pochodzi z lat 1797-1798. Powstał on z inicjatywy radcy królewskiego Franza Arbogasta Hoffmanna. Po wcześniejszym umówieniu się można obejrzeć jego wnętrza, a także urokliwą oranżerię i zachwycające założenie parkowo-ogrodowe.
  
  

Pałac w Żelaznej zachwyca nie tylko swoją architekturą, ale także otaczającą go niesamowitą atmosferą.

• Ruiny zamku kasztelańskiego Novum Castrum w Chałupkach – owalny kopiec o wymiarach około 60 × 100 m i wys. 3 m otacza szeroki na 20 m i wysoki na 8 m wał, a także fosa. Zamek należał w przeszłości m.in. do księcia jaworskiego, Bolka Surowego.

Atrakcje turystyczne Lądka-Zdroju

Niewielkie miasto położone niedaleko od granicy z Czechami to urokliwa miejscowość, w której roi się od ciekawych atrakcji turystycznych. Warto odwiedzić tu m.in. barokowy kościół parafialny Narodzenia NMP, w którym znajdują się z rzeźby Michaela Klahra, kaplicę św. Jerzego z dzwonnicą z 1658 roku, ale i zespół zabytkowych budynków zdrojowych, na który składają się pijalnia wód mineralnych, kawiarnia, muszla koncertowa i wieża zegarowa. Warto wspomnieć także o tym, że Lądek-Zdrój jest jedynym w Polsce uzdrowiskiem, które wykorzystuje dobroczynne właściwości wód radoczynnych siarczkowo – fluorkowych.

Co warto zobaczyć w Kraju ołomunieckim?

Trasa rowerowa szlakiem najpiękniejszych zamków i pałaców Dolnego Śląska została wytyczona nie tylko na terenach Polski, ale i Czech. Biegnie ona m.in. przez Javornik. Na wzgórzu nad miastem wznosi się doskonale utrzymany zamek Jánský Vrch. Budynek otoczony jest parkiem, pełnym kwiatów i alejek stworzonych do spacerowania lub jazdy rowerem. Ponadto „z góry” rozpościera się fantastyczny widok na miasto i jego okolicę. Sporo atrakcji czeka na turystów także w przygranicznej Vidnavie. Renesansowe i barokowe kamieniczki na rynku, neogotycki XIX-wieczny ratusz oraz XIII-wieczny kościół św. Katarzyny, sąsiadujący z renesansowym zamkiem to tylko niektóre z wartych uwagi obiektów, położonych w obrębie tego miasta.

Zabytki kultury sakralnej na Dolnym Śląsku

W mijanych miastach i niewielkich miejscowościach nie brakuje oczywiście zabytków kultury sakralnej. Należą do nich m.in. kościoły św. Franciszka Ksawerego w Pomianowie Dolnym i św. Mikołaja w Lubiatowie. Wartymi uwagi obiektami tego typu, znajdującymi się w okolicach trasy rowerowej, wytyczonej z Nysy po terenach Dolnego Śląska, są także m.in. kaplica modlitewna św. Jana Nepomucena i figura świętego w Mrokocinie oraz dawny cmentarz ewangelicki, na którym w XIX wieku wzniesiono kaplicę grobową. Miłośnicy zabytków sakralnych mogą wybrać się także do Pomianowa Górnego. W miejscowości tej obok muru kościelnego wzniesiony został krzyż pokutny i ustawiona na wysokim cokole figura Jana Nepomucena. Na uwagę fanów obiektów kultury sakralnej zasługują też zespół klasztorny z kościołem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jakuba Starszego w Kamieńcu Ząbkowickim oraz sanktuarium maryjne pw. Nawiedzenia NMP z XV wieku, zlokalizowane w mieście Bardo.

Kościół św. Franciszka Ksawerego w Pomianowie Dolnym. 

Zbiorniki retencyjne na Nysie Kłodzkiej

Omawiając atrakcje turystyczne Dolnego Śląska, należy nadmienić, że opisywana trasa rowerowa z Nysy, wytyczona szlakiem najpiękniejszych zamków i pałaców, wiedzie w bezpośrednim sąsiedztwie zbiorników retencyjnych na Nysie Kłodzkiej. Jezioro Nyskie, Otmuchowskie, Zalew Paczkowski, zbiornik Topola i Kamieniec stanowią dom dla wielu gatunków ptaków i ryb. Osoby, które cenią wypoczynek nad wodą, powinny zatrzymać się zwłaszcza nad pierwszym z akwenów. Na piaszczystym, północno-wschodnim brzegu Jeziora Nyskiego znajduje się kilka ośrodków wczasowych i porty jachtowe.

Noclegi lub miejsca postojowe

Choć opisywaną trasę rowerową można przejechać w jeden dzień, nie warto się spieszyć. W mijanych miejscowościach na miłośników jednośladów czeka w końcu mnóstwo różnego rodzaju atrakcji turystycznych, wśród których królują jedne z najpiękniejszych zamków i pałaców Dolnego Śląska. Dużo lepszą opcją jest podzielenie trasy na dwa etapy. Znalezienie hotelu lub pensjonatu np. w Kłodzku, lub Lądku-Zdroju nie stanowi żadnego wyzwania. Te i wiele innych miejscowości, przez które wytyczona została powyższa trasa rowerowa, posiadają bowiem bogatą bazę noclegową.

Gdzie zjeść

Ze względu na atrakcyjny turystycznie charakter regionu, na szlaku wytyczonym śladami najpiękniejszych zamków i pałaców Dolnego Śląska można natknąć się na wiele, bardzo różnych lokali gastronomicznych. Sporo takich miejsc dostosowanych jest do potrzeb rowerzystów. Warto zatrzymać się m.in. przy brzegu Jeziora Nyskiego, gdzie można nie tylko odpocząć, ale i zachwycić się pięknem dzikiej przyrody. Miłośnicy kawy mogą zaplanować postój także np. obok zamku Jánský Vrch, gdzie znajduje się niewielka kawiarnia, w której co ważne można zapłacić również kartą. Ze względu na atrakcyjny turystycznie charakter regionu, na szlaku wytyczonym śladami najpiękniejszych zamków i pałaców Dolnego Śląska można natknąć się na wiele, bardzo różnych lokali gastronomicznych. Sporo takich miejsc dostosowanych jest do potrzeb rowerzystów. Warto zatrzymać się m.in. przy brzegu Jeziora Nyskiego, gdzie można nie tylko odpocząć, ale i zachwycić się pięknem dzikiej przyrody. Miłośnicy kawy mogą zaplanować postój także np. obok zamku Jánský Vrch, gdzie znajduje się niewielka kawiarnia, w której co ważne można zapłacić również kartą.

Dobrze wiedzieć

Wielu turystów lubi zwiedzać, jadąc „na żywioł”. Jednak przemierzając trasy rowerowe Dolnego Śląska, aby nie przegapić ciekawych, czasem zaskakujących, a na pewno wartych odkrycia atrakcji turystycznych regionu, warto w plan podróży wpisać wizytę w Punkcie Informacji Turystycznej. Obiekty tego typu znajdują się m.in. w Nysie (ul. Piastowska 19), Kłodzku (pawilon wejściowy do Podziemnej Trasy Turystycznej przy ul. Czeskiej) i Lądku-Zdroju (plac Staromłyński 5). W każdym z nich na turystów czekają lokalni przewodnicy, którzy chętnie dzielą się nie tylko swoją wiedzą, ale i darmowymi broszurami, mapami, ulotkami, informatorami. Tutaj też można dowiedzieć się ze sprawdzonego źródła, gdzie serwowane są najsmaczniejsze obiady lub najlepsze lody. W Punktach Informacji Turystycznej można też kupić przewodniki, pocztówki i różnego rodzaju gadżety, a w niektórych z nich również skorzystać z dostępnej dla odwiedzających toalety.

Praktyczne wskazówki

Różnorodna pod względem nawierzchni trasa rowerowa śladem zamków, pałaców, ale i innych, ciekawych atrakcji turystycznych Dolnego Śląska, to dobra propozycja dla posiadaczy rowerów trekkingowych i górskich. W drogę po opisywanych terenach najlepiej wyruszyć późną wiosną lub latem. Wtedy to pogoda najbardziej sprzyja długim wyprawom rowerowym.

O każdej porze roku, niezależnie od warunków atmosferycznych, do wyprawy na tak długim dystansie, należy dobrze się przygotować. W przypadku tej wycieczki rowerowej duży nacisk warto położyć na wyposażenie, zapewniające bezpieczeństwo i komfort w czasie jazdy po szosie. Jego podstawą powinien być solidny kask rowerowy, sprawny system oświetlenia jednośladu oraz wygodny, ale i funkcjonalny strój kolarski. Koszulka rowerowa z lekkiego, oddychającego materiału, kurtka lub kamizelka z kieszeniami na drobiazgi i elementami odblaskowymi, dobrze dopasowane spodnie lub szorty na rower, czy wreszcie zapewniająca komfort termiczny bielizna, to ubrania, które powinny znaleźć się w szafie każdego miłośnika dwóch kółek.

W trasę rowerową po Dolnym Śląsku należy zabrać również:

• prowiant – ze względu na bardzo długi dystans do przejechania, warto postawić na przekąski dla sportowców, np. żele i batony energetyczne
• zapas wody lub izotoników i elektrolitów, które zadbają o skuteczną regenerację organizm po wysiłku fizycznym
• narzędzia do naprawy roweru – pompkę, zestaw łatek lub nową dętkę, multitool lub komplet kluczy i imbusów
• mapę lub urządzenie GPS
• apteczkę pierwszej pomocy ze środkami opatrunkowymi, lekiem przeciwbólowym i środkiem na owady
• ładowarkę do telefonu, powerbank
• gotówkę w złotówkach i euro.