Program
lojalnościowy
4,9/5 Nasza ocena
na Opineo
Punkty odbioru rowerów
Dostawa gratis w 24h
Zaloguj się
Koszyk
Koszyk jest pusty
Program
lojalnościowy
4,9/5 Nasza ocena
na Opineo
Punkty odbioru rowerów
Dostawa gratis w 24h
Koszyk jest pusty
Udostępnij artykuł
Elementy w rowerze są często połączone za pomocą śrub, które dokręcono z pewnym momentem obrotowym. Pod tym pojęciem z dziedziny fizyki lub mechaniki kryje się siła – analogiczna do liniowej, ale z wektorem osiowym, a więc o kierunku prostopadłym do promienia okręgu. Dlaczego warto dobierać odpowiednie momenty dokręcania śrub w rowerze? Zbyt duża siła poskutkuje deformacją części lub urwaniem gwintu, a zbyt mała – odkręcaniem się śrubek i nieprzyjemnymi dźwiękami w czasie jazdy na dwóch kółkach.
Tylko dobry klucz dynamometryczny pozwoli dokręcić śruby w rowerze z precyzyjnie dobranym momentem obrotowym. Na zdjęciu widać składany model Lezyne Torque Drive oferowany z zestawem końcówek i etui.
Podczas dokręcania śrub rowerowych warto zadbać przede wszystkim o trzy aspekty:
Specjalista nawet podstawowym narzędziem uzyska moment dokręcenia zacisku zbliżony do zalecanego. Przykręcenie z dokładną siłą jest jednak możliwe tylko z kluczem dynamometrycznym, który przyda się zwłaszcza początkującym serwisantom.
Wybierając narzędzie, możesz postawić na dwa rozwiązania. Tańsze będą klucze dynamometryczne z przypisanym na sztywno momentem obrotowym – przydadzą się do niektórych zastosowań. Bardziej zaawansowane modele mają skalę pozwalającą dobrać odpowiednią siłę np. przykręcenia zarówno stópki, jak i śrub mostka.
Tańsze modele mają na sztywno przypisany moment obrotowy, co ma swoje zalety i wady. Wiele śrub w rowerze można dobrze dokręcić z momentem 5 Nm, a więc widoczny na zdjęciu klucz dynamometryczny marki Feedback świetnie się sprawdzi.
Co istotne – narzędzie na nic się zda, jeśli nie będzie odpowiednio skalibrowane. Dobieranie różnych wartości momentu obrotowego z czasem zmniejsza bowiem precyzję działania przyrządu. Trzeba na nowo sprawić, aby (przykładowo) 4 Nm wybrane na skali odpowiadało realnemu dokręcaniu z siłą 4 Nm. Jeśli klucz dynamometryczny jest używany na co dzień, zaleca się coroczną kalibrację. W innym wypadku można to robić rzadziej. Warto kupować przyrządy, do których dodano świadectwo kalibracji – masz pewność, że klucz będzie działał precyzyjnie przez długi czas.
Materiał wykonania elementów rzutuje na siłę, z jaką powinny być dokręcane śruby w rowerze. Szczególne baczenie należy mieć na karbon. Włókno węglowe jest wysoce wytrzymałe na uszkodzenia mechaniczne, ale w porównaniu do aluminium czy stali okazuje się jednak dość kruche. Właśnie dlatego w podanej przez producenta tabeli momentów dokręcania śrub kluczem dynamometrycznym często widać rozróżnienie materiałów wykonania elementów – w jednym miejscu znajdziesz informację o częściach stalowych czy aluminiowych, a w innym o karbonowych.
Wśród kluczy ze skalą znajdziesz ciekawy model marki Bike Hand YC-147A z długim wskaźnikiem i zestawem wielu końcówek.Stosowanie odpowiednich smarów czy past montażowych do rowerów zapobiegnie zapiekaniu się połączeń, co przyda się w trakcie późniejszych napraw. Do metalu specjaliści nie polecają popularnego WD-40, a raczej uniwersalne środki zawierające teflon czy ceramikę. W przypadku karbonu należy używać preparatów dedykowanych włóknu węglowemu, często zawierających smary roślinne. Pasta do karbonu wraz z odpowiednim momentem dokręcenia sprawią, że sztyca lub inny lekki komponent nie ulegnie uszkodzeniu.
Samoczynnemu odkręcaniu się śrub zapobiegnie z kolei klej do gwintów – osobny do połączeń press fit oraz innych gwintów. Czasem etykieta na preparatach zawiera przeciwskazanie do używania środka na elementach tytanowych – warto zwrócić uwagę na to ostrzeżenie.
Przed zapoznaniem się z tabelą dokręcania śrub kluczem dynamometrycznym, warto wziąć pod uwagę fakt, że zawiera ona wartości orientacyjne. Dokładna informacja o momentach obrotowych, z jakimi należy dokręcać śruby, powinna znajdować się w instrukcjach udzielonych przez producenta roweru. Podana poniżej tabelka przyda się tylko, jeśli chcesz wiedzieć, z jakim momentem dokręcać śruby, a nie masz dostępu do oryginalnych zaleceń.
Ze względu na różnorodność komponentów do większości części podano nie konkretną liczbę, a zakres momentu obrotowego, w którym powinna znajdować się odpowiednia wartość. Zazwyczaj niższa siła dotyczy elementów bardziej zaawansowanych – lżejszych lub po prostu karbonowych. Nasza tabela momentu dokręcania śrub jest wzorowana m.in. na instrukcjach różnych rowerów i danych ze strony marki Park Tool, która od dawna uważana jest za specjalistyczną firmę o dużej wiedzy technicznej.
| Tabela momentów dokręcania śrub w rowerze | ||
|---|---|---|
| Komponent | Rodzaj/marka komponentu | Zalecany moment |
Oś | QR | Nie dotyczy* |
Nakrętka sztywnej osi | 30-44 Nm | |
Thru Axle do karbonowego widelca | 8-10 Nm | |
Thru Axle do aluminiowego widelca | 15 Nm | |
Nakrętka kasety | Shimano/SRAM | 40 Nm |
Campagnolo | 50 Nm | |
Nakrętka piasty | Większość | 10-24 Nm |
Większość | 40-45 Nm | |
Nakrętka sterów | Większość | 15-25 Nm |
Kierownica (do mostka) | Metalowa | 4-6 Nm |
Śruby mostka | Shimano | 20-29 Nm |
Race Face | 6,2 Nm | |
FSA carbon | 8,8 Nm | |
Thomson | 5,4 Nm | |
Metalowa rura sterowa | 5-12 Nm | |
Karbonowa rura sterowa | 4-6 Nm | |
Sztyca (do ramy) | Aluminiowa rama | 15-25 Nm |
Karbonowa rama | 6 Nm | |
Siodełko (do sztycy) | Sztyca Campagnolo | 4-6,8 Nm |
Aluminiowe i stalowe | 14-18 Nm | |
Do korb Shimano | 30-40 Nm | |
Do korb Campagnolo | 40 Nm | |
Do korb Ritchey | 34,7 Nm | |
Do korb Truvativ | Ok. 32 Nm | |
Nakrętki kół | Aluminiowe i stalowe | 25-35 Nm |
Większość | 6-9 Nm | |
Zaciski linek | Większość | 5-8 Nm |
Do ramy karbonowej | 7-8 Nm | |
Manetki/klamki hamulcowe | Aluminiowe i stalowe | 6-8 Nm |
Aluminiowa lub stalowa | 35-45 Nm | |
Na wielowypust | 58-52 Nm | |
Nakrętka mocująca klin korby | 12-14 Nm | |
Kaseta suportu do ramy | <50 Nm | |
Przednia przerzutka (do ramy) | Aluminiowe lub stalowe ramy | 4-6 Nm |
Karbonowe ramy | 3-5 Nm | |
Bez haka | 8-12 Nm | |
Z hakiem (do metalu) | 5-8 Nm | |
Z hakiem (do karbonu) | 6-8 Nm | |
Do ramy metalowej | 10-15 Nm | |
Do ramy metalowej | 3-6 Nm | |
Do ramy karbonowej | 3 Nm | |
* W standardzie QR kręci się wajchą, którą na koniec należy zacisnąć.