Rower bez łańcucha, czyli napęd na pasek. Jakie są jego zalety?

Rower bez łańcucha wbrew pozorom nie jest futurystyczną ideą, lecz realną możliwością wyboru. Nie chodzi tutaj o konstrukcję całkowicie pozbawioną przekładni pomiędzy mechanizmem korbowym a tylnym kołem (choć i takie projekty powstają), lecz o napęd, w którym łańcuch zastąpiono karbonowym paskiem zębatym. Przykładem takiego rozwiązania jest zyskujący coraz większą popularność Gates Carbon Drive.

Modele wykorzystujące takie rozwiązanie są dostępne także w naszej ofercie. Przykładem może być trekkingowy R-RAYMON TourRay 6.0 Gent lub składany HERCULES Versa R3 Belt. Jesteś ciekawy, dlaczego wymyślono rowery z napędem paskowym, jak one działają, a także co należy uznać za ich największe zalety? Wszystkiego dowiesz się z tego artykułu!

Rower z paskiem napędowym – stary nowy wynalazek

Pasek napędowy jest bardzo ciekawą kartą w dziejach rozwoju kolarstwa, a wydaje się, że koniec jego historii jeszcze nie został napisany. Jak podają amerykańskie źródła, wszystko zaczęło się w 1890 roku, gdy Charles D. Rice opatentował swój wynalazek, jakim był rower z napędem na pasek. Prawdopodobnie było to rozwiązanie zainspirowane ówczesnymi motocyklami, które wykorzystywały podobną technologię.

Wszystko wskazuje jednak na to, że w XIX wieku rower bez łańcucha nie wyszedł poza fazę prototypu, a napędy przez lata ewoluowały do postaci, jaką znamy dzisiaj, czyli zdominowanej przez osprzęt od Shimano, SRAM oraz Campagnolo.

Mniej więcej od lat 80. XX wieku, co jakiś czas pojawiały się na rynku nowe rowery z mechanizmami wykorzystującymi różne rodzaje pasków, jednak zawsze okazywały się to bardzo niszowe projekty. Prawdziwą rewolucję przyniosły w ostatnich latach firmy Gates oraz Veern, których napędy osiągnęły sukces na tyle duży, że bez problemu można w Polsce zakupić wyposażone w nie rowery.

W oczywisty sposób wiąże się to z przypadającym na ten sam okres wzrostem popularności e-bike’ów. Modele silników centralnych dysponujące dużym momentem obrotowym poddają zwykłe łańcuchy większym obciążeniom, co powoduje szybkie rozciąganie się ogniw i zużywanie reszty komponentów. Rozwiązaniem tego problemu okazało się zastosowanie alternatywnych mechanizmów napędowych – stąd rosnąca dostępność rowerów elektrycznych na pasek.

Zalety rowerów bez łańcucha

Po co zmieniać coś, co dobrze sprawdza się od wielu lat? – takie pytanie może nurtować wiele osób. Jednak pasek napędowy różni się od łańcucha pod wieloma względami, które zmieniają sposób jazdy. Najważniejsze korzyści płynące z wykorzystania paska karbonowego to:

• Czystość napędu – mechanizm nie wymaga stosowania smaru, czyli powłoki zbierającej sporo kurzu i brudu podczas jazdy. Napęd dłużej zachowuje czystość, a w ramach konserwacji wystarczy go czasem przepłukać wodą.
• Brak rdzy – włókno węglowe jest materiałem odpornym nawet na najtrudniejsze warunki. Nie szkodzi mu woda ani sól.
• Kultura pracy –  pasek do cichego, płynnego i wydajnego działania nie potrzebuje regularnej konserwacji. Działa wzorowo przez tysiące kilometrów, a nie przez pierwsze kilkadziesiąt po wyczyszczeniu i nasmarowaniu, jak łańcuch.
• Trwałość – wysokiej jakości pasek karbonowy, taki jak Gates Carbon Drive, nie rozciąga się jak metalowe ogniwa, dlatego nie trzeba wymieniać go co sezon. Wystarczy nawet na kilkanaście tysięcy kilometrów pracy.
• Niższa masa – jest lżejszy niż większość łańcuchów.

Jak widać, napęd z paskiem napędowym nie daje przewagi pod względem wydajności – nie oszczędzi żadnych „watów”, dlatego nie zainteresuje kolarzy szosowych. Pozwoli jednak uniknąć wielu obowiązków związanych z koniecznością serwisowania, czyszczenia i smarowania napędu, dlatego dobrze sprawdza się w rowerach miejskich, trekkingowych lub crossowych – zarówno w wersjach elektrycznych, jak i zwykłych. W naszych, polskich warunkach zalety paska nabierają szczególnego znaczenia zimą, gdy warunki pogodowe utrudniają utrzymanie łańcucha w dobrym stanie.

Rower z paskiem napędowym – specyfika i konsekwencje

Kilka kwestii związanych z działaniem rowerów bez łańcuchów sprawia, że znaczna część kolarzy podchodzi do nich z dystansem. Po części wynika to ze strachu przed nowatorskimi rozwiązaniami, ale ma także wiele racjonalnych przyczyn:

• Specyficzna konstrukcja ramy – karbonowy pasek nie może być rozpinany, ponieważ łączenie osłabiałoby jego wytrzymałość. Dlatego jest montaż lub wymiana wymaga rozpinanej ramy. Zazwyczaj łączenia umiejscawia się w tylnym trójkącie i zabezpiecza śrubą. Jest to rozwiązanie mocne oraz niezawodne, jednak mimo wszystko nietypowe.
• Wyższy koszt zakupu – nawet podstawowe rowery na pasek kosztują kilka tysięcy (przynajmniej 3000-4000 zł), czyli zdecydowanie więcej niż standardowe modele.
• Dostępność części – nietypowe rozwiązania są droższe i trudniej dostępne. Wiele części zamiennych trzeba zamawiać w Internecie, ponieważ nie znajdziemy ich w większości serwisów rowerowych.
• Trudniejsze serwisowanie – pasek czasem wymiana regulacji stopnia naciągu, a elementy napędu zmiany, co jest bardziej skomplikowanym procesem. Trudno także znaleźć znajomego lub nawet serwis, który dobrze wie, jak obchodzić się z takim mechanizmem.
• Węższy zakres przełożeń niż w topowych napędach MTB lub szosowych. Można to dokładnie sprawdzić za pomocą kalkulatora przełożeń napędu.
• Mniejsza liczba dostępnych modeli – tylko część producentów oferuje rowery na pasek klinowy.

Osprzęt kompatybilny z napędami na pasek

W przypadku napędu z systemem Carbon Drive (lub innym, podobnym rozwiązaniem) nie ma mowy o korzystaniu z najpopularniejszych komponentów, takich jak Shimano Deore, 105, czy SRAM NX Eagle. Nie oznacza to jednak, że jesteśmy zmuszeni do stosowania osprzętu od monopolisty. Na ten moment kilku producentów oferuje części kompatybilne z napędami na pasek. Oto ich lista:

Piasty planetarne:

Zastanawiasz się, jak działają przerzutki w piaście? Więcej o tej technologii dowiesz się z tego artykułu.

Rowerowe skrzynie biegów

Pasek napędowy

Rozpinany pasek napędowy

Jaki rower na pasek?

Omówiliśmy zalety napędów z paskiem zamiast łańcucha. Teraz zastanówmy się, w jakich rowerach oraz przy jakich trasach można wykorzystać pełnię ich możliwości. Odpowiedź nasuwa się sama – w jednośladach projektowanych z myślą o spokojnym, wygodnym i bezproblemowym podróżowaniu, czyli modelach miejskich, crossowych, trekkingowych, składanych, a także w większości e-bike’ów.

Jeżeli kochasz jeździć, ale nie lubisz wszystkiego, co związane z przygotowywaniem sprzętu, czyli czyszczeniem, smarowaniem, a także doroczną wymianą wyciągniętego łańcucha, to rower miejski na pasku zębatym będzie dla Ciebie idealnym wyborem.

Sprawdzi się także, jeżeli chcesz dodatkowo podróżować w terenie i cenisz sobie odporność sprzętu na niekorzystne warunki – deszcz, piasek czy błoto. Nawet po przejechaniu przez koszmarną dla napędu trasę będziesz cieszyć się cichą, a także płynną pracą mechanizmu.