Kto ma pierwszeństwo na ścieżce rowerowej?

Przez ostatnią dekadę w Polsce podwoiła się długość dróg rowerowych, dzięki czemu dziś mają one ponad 20 tys. km. Większa część tak rozbudowanego systemu ścieżek pozostawiona jest głównie rowerzystom czy osobom na hulajnogach. Istnieją jednak miejsca, gdzie ścieżka np. przecina chodnik lub występuje droga pieszo-rowerowa. Wtedy rodzi się pytanie: kto ma pierwszeństwo – pieszy czy rowerzysta? Dobrze znać swoje prawa, aby nie złamać przepisów, co mogłoby mieć konsekwencje w postaci np. mandatu.

Przejeżdżając przez pasy na ścieżce rowerowej, należy ustąpić pierwszeństwa pieszemu, zachowując szczególną ostrożność.

 Czy rowerzysta ma pierwszeństwo na pasach na ścieżce?

Kto ma pierwszeństwo na pasach na ścieżce rowerowej – pieszy czy rowerzysta? Jeśli drogę dla rowerów (DDR) przecinają pasy, osoba na rowerze musi zawsze ustąpić pieszemu. Nawet gdy ten dopiero zbliża się do przejścia, kolarz już powinien zwalniać, a następnie – jeśli to konieczne – zatrzymać się, by przepuścić pieszego.

Prawidłowo oznakowane pasy na ścieżce rowerowej nie pozostawią więc wątpliwości, kto ma pierwszeństwo – ale muszą być oznaczone znakiem pionowym D-6. Namalowane pasy (tzw. „zebra”) są wyłącznie znakiem uzupełniającym. Pamiętaj jednak, że piesi sugerują się oznakowaniem poziomym – nie sprawdzają znaku pionowego. Dla bezpieczeństwa zarówno własnego, jak i pieszych warto więc zachować szczególną uwagę, gdy tylko zobaczy się pasy.

Znaki drogowe dla rowerzystów

Inaczej wygląda sytuacja na przejściu sugerowanym. To nieoznakowane, ale technicznie przystosowane miejsce do przekraczania DDR. Pieszy, który chce przekroczyć drogę dla rowerów w takim miejscu, musi zawsze ustąpić pierwszeństwa rowerzyście.

Należy rozróżniać oba typy znaków C-16/13 – ten z kreską poziomą (droga pieszo-rowerowa ze współdzielonym ruchem) i ten z pionową (ciąg pieszo-rowerowy z rozdzielonym ruchem). 

 Droga pieszo-rowerowa a ciąg pieszo-rowerowy – znaj różnice

Wiele wątpliwości budzą trasy współdzielone: drogi oraz ciągi pieszo-rowerowe. Jaka jest między nimi różnica? Wyjaśniamy:

• Droga pieszo-rowerowa – jeżeli kompilowany znak C-16/C-13 rozdzielono kreską poziomą, to ruch jest współdzielony na całej szerokości. Na nawierzchni nie ma wtedy wydzielenia obu ścieżek, a rowerzysta musi ustąpić pierwszeństwa pieszemu. Zaleca się też, aby rowerem jechać po prawej stronie, ale nie jest to obligatoryjne.
• Ciąg pieszo-rowerowy – jeżeli kompilowany znak C-16/C-13 jest rozdzielony kreską pionową, to ruch pieszy i rowerowy odbywa się po wyznaczonych stronach drogi (po jednej rowerzysta, po drugiej pieszy). Nawierzchnia powinna mieć wtedy odpowiednie oznaczenia, a często różni się też materiałem (przykładowo: asfalt i kostka).

 Kto ma pierwszeństwo na przejeździe – rowerzysta czy samochód?

W ostatnich latach prawo dotyczące pierwszeństwa prowadzącego przez jezdnię przejazdu dla rowerzystów dynamicznie się zmieniało. W pewnym momencie kolarze byli obowiązkowo przepuszczani przez kierowców – mogli przejeżdżać pierwsi, oczywiście z zachowaniem należytej ostrożności.

A obecnie, jeśli ścieżka rowerowa przecina drogę, to kto ma pierwszeństwo: rowerzysta czy samochód? Na wyznaczonym przejeździe rowery nie mają już bezwarunkowo zapewnionego pierwszeństwa. Z przepisów ogólnych wynika, że rowerzysta może przejechać tylko przed pojazdem skręcającym w drogę poprzeczną lub gdy znajduje się już na przejeździe. Ponadto jeśli samochód wyjeżdża z drogi podporządkowanej, na której przed przejazdem dla rowerzystów ustawiony jest znak A-7 „ustąp pierwszeństwa”, to również musi ustąpić osobie zbliżającej się do przejazdu dla rowerów pierwszeństwa.

Kto już znajduje się na przejeździe (rowerzysta lub kierowca), ten ma pierwszeństwo przed pojazdem, który dopiero wjeżdża. Kierujący samochodem powinien też ustąpić, gdy ma przed sobą znak ustąpienia pierwszeństwa oraz gdy skręca.

Warto podchodzić do tej kwestii zdroworozsądkowo (zasada ograniczonego zaufania), ponieważ wielu kierowców stwarza zagrożenie zdrowia lub życia rowerzystów, ignorując ich pierwszeństwo. Przykładem może być zielona strzałka na sygnalizacji, według której samochód może skręcić, ale przepuszczając innych użytkowników ruchu. Ścieżka rowerowa przecinająca jezdnię bywa też zasłonięta przez rośliny albo słabo oświetlona i oznakowana, dlatego warto postawić na dobre lampki rowerowe, aby jak najszybciej uświadomić kierowcom, że rower zbliża się do przejazdu.

 Zderzenie 2 rowerzystów na ścieżce rowerowej – który jest winny?

Na zatłoczonych drogach rowerowych łatwo o kolizję, nawet gdy nie ma akurat skrzyżowania czy przejścia. Dlatego warto pamiętać, że na DDR-ach obowiązują przepisy ruchu drogowego, w tym te dotyczące pierwszeństwa i obowiązku poruszania się po prawej stronie. Jeśli znaki nie wskazują inaczej, to należy trzymać się zasady prawej ręki i ustępować rowerzystom nadjeżdżającym z prawej strony. 

Co więcej, jadący po lewej stronie rowerzysta porusza się pod prąd, nawet jeśli nie ma wydzielonych pasów. Na rowerze należy też zachować odpowiedni odstęp od innych użytkowników drogi. To dotyczy również poruszających się legalnie na ścieżce osób na hulajnogach czy segwayach. Stosując się do tych zasad, można uniknąć wypadku, jeśli jednak nastąpi, wtedy w ostateczności warto wezwać policję, która ustali, kto zawinił.

Zatłoczona ścieżka pełna rowerzystów – tylko który ma pierwszeństwo? Pojęcie to w tej sytuacji nie obowiązuje, ale warto stosować się do zasad: jechać z prawej strony i zachowywać odstęp od innych cyklistów.