Jak dbać o rower – podstawowa konserwacja

Rower, jak każdy inny środek transportu, aby był sprawny, a korzystanie z niego bezpieczne i komfortowe, musi podlegać regularnym przeglądom i konserwacjom, a w razie konieczności również naprawom. Warto mieć bowiem świadomość, że wszystkie znajdujące się w nim mechanizmy, podzespoły czy komponenty zużywają się nie tylko w wyniku normalnej eksploatacji, ale również ze względu na upływający czas. 

Dlatego, aby mieć pewność, że rower jest sprawny, powinno się z należytą uwagą dbać o jego stan techniczny. Pomoże to nie tylko w utrzymaniu sprzętu w stanie niepogorszonym, ale pozwoli również działać prewencyjnie i zawczasu eliminować czynniki, które zaniedbane mogą doprowadzić do uszkodzenia lub szybszego zużywania się innych podzespołów.

Jakich czynności serwisowych należy pilnować? Poznaj listę najważniejszych z nich.

Jak konserwować rower i dlaczego warto to robić?

Aby dowiedzieć się jak dbać o rower, należałoby najpierw wyjaśnić co to jest konserwacja roweru. Według definicji konserwacja to nic innego jak szereg czynności zmierzających do utrzymania czegoś w dobrym stanie – w naszym wypadku roweru. Zatem możemy pod to podciągnąć wszelkiego rodzaju regulacje, wymiany lub naprawy podzespołów, jak również czyszczenie, mycie i bieżącą obserwację każdego mechanizmu z osobna. 

Brzmi dość skomplikowanie, jednak w praktyce dbanie o rower jest niezwykle łatwe. Wystarczy, że przed każdą przejażdżką sprawdzimy kilka podstawowych punktów, a w trakcie jazdy będziemy na bieżąco reagowali na każdą niepokojącą nas w działaniu. Jest to absolutne minimum, jednak korzyści płynące z przestrzegania tej prostej zasady mogą oszczędzić nam nie tylko wizyty w serwisie, ale przede wszystkim sprawić, że jazda będzie bezpieczna.

Profity będące następstwem regularnych przeglądów i konserwacji są ogromne. Wystarczy, że zaczynając od najważniejszych, wymienimy bezpieczeństwo, niższe koszty eksploatacji, osiągi, czy równie istotne czynniki jak, wygląd roweru i komfort jazdy. Ponadto dbanie o ogólny stan techniczny pozwoli na utrzymanie jego wartości rynkowej.

O co dbać, aby rower nigdy nie zawiódł na trasie? 

Konserwacja roweru w punktach

Najpopularniejszymi hasłami wyszukiwarek internetowych związanymi z konserwacją roweru są zagadnienia dotyczące tego jak dbać o rower MTB, jak dbać o rower szosowy, czy jak dbać o rower elektryczny. Z tego względu, aby tak naprawdę dowiedzieć się jak dbać o rower, bez względu na jego typ czy rodzaj, najlepiej byłoby to sobie zwizualizować. Dlatego, aby wszystko było zrozumiałe i czytelne konserwacja roweru może być rozpisana w punktach, my natomiast zrobiliśmy to w formie tabelki, która może posłużyć jako „ściąga”.

Jak ocenić zużycie poszczególnych komponentów, jak je dobrać i wymienić?

Przegląd wykonywany przed każdą jazdą, jak również jego obserwacja w trakcie pedałowania to najszybszy i najskuteczniejszy sposób wychwycenia wszelkich nieprawidłowości. Nie potrzeba bowiem wielkiej wiedzy technicznej, aby nauczyć się jak należy dbać o rower. Wystarczy, że znając swoją maszynę będziemy w stanie zauważyć, który z mechanizmów działa nieprawidłowo, a następnie podążając za objawami, dotrzeć do źródła problemu.

Najczęstszą przyczyną wszelkiego rodzaju defektów jest zużywanie się poszczególnych elementów roweru. Stopień ich wyeksploatowania czy ewentualne uszkodzenia mechaniczne powstałe np. wskutek uderzenia, mogą bowiem zaburzać prawidłowe działanie. Z tego względu kluczowe jest, aby umieć ocenić ich stopień zużycia, a następnie podjąć czynności zmierzające do przywrócenia sprawności danego mechanizmu.

Aby to zrobić, należy zidentyfikować problem. W przypadku gdy będzie to np. scentrowane koło, zerwany łańcuch w rowerze czy rozregulowane przerzutki, to sprawa będzie trywialna. Jeśli natomiast pojawią się objawy w postaci ślizgającego się po trybach łańcucha, to nie będzie już takie oczywiste. Problemem bowiem może być zarówno wyciągnięty łańcuch, zużyta kaseta rowerowa lub zużyta korba rowerowa.

W każdym z tych przypadków po pomoc możemy udać się do serwisu, który za odpowiednią opłatą rozwiąże problem za nas, lub postarać się samodzielnie wymienić zużyte elementy. Wiedząc, gdzie leży problem, powinniśmy wnikliwie przyjrzeć się każdemu z podzespołów. Zazwyczaj już na pierwszy rzut oka widać wtedy, który z komponentów wymaga wymiany.

Jeśli czujemy się na siłach, aby dokonać naprawy we własnym zakresie, ale nie do końca wiemy, jakie narzędzia będą nam potrzebne lub jakie części powinniśmy kupić, wówczas zdecydowanie warto sięgnąć do udostępnianych przez producentów dokumentacji technicznych w których zazwyczaj zawarte są wszelkie niezbędne informacje.

Można również posiłkować się zamieszczanymi w internecie poradnikami, które krok po kroku przeprowadzą nas przez cały proces.

Co może być powodem głośnej pracy suportu i jak temu zaradzić?

Jedną z częstszych usterek jakie pojawiają się w rowerze podczas jazdy są niepokojące trzaski z suportu. W tym miejscu warto nadmienić, że „strzelający suport” w wielu przypadkach jest błędnie interpretowany, a faktyczne źródło hałasu może znajdować się zupełnie gdzie indziej. Dzieje się tak dlatego, że wszelkiego rodzaju stuknięcia i trzaski rezonują rozchodząc się po ramie roweru, w związku z czym określenie miejsca ich powstawania jest utrudnione.

Zakładając jednak, że jesteśmy pewni, że wina leży po stronie suportu, wówczas należy przyjrzeć się mu bliżej. Mówiąc bliżej, mamy na myśli faktyczne oględziny dokonane z każdej strony. Częstym powodem nieprawidłowej pracy suportu, niezależnie od jego typu, jest po prostu jego zużycie. Suport to jeden z elementów roweru, który pracując w skrajnie nieprzyjaznych warunkach (woda, piach, błoto, sól) poddawany jest ekstremalnym przeciążeniom. W związku z tym, po jakimś czasie się po prostu się zużywa. Stopień wyeksploatowania można sprawdzić poruszając korbami na boki. Jeśli będzie wyczuwalny luz (prawdopodobne źródło trzasków i stukania), wówczas należy go po prostu wymienić.

Jeśli natomiast zdarzy się tak, że pomimo barku wyczuwalnego luzu suport nadal trzeszczy, wówczas należałoby go zdemontować, oczyścić mufę ramy i ponownie zamontować dokręcając lub dociskając z właściwą siłą.

Zużycie, zerwanie i naprawa łańcucha

Łańcuch rowerowy to jeden z elementów który powinien podlegać częstej kontroli. Od stopnia jego zużycia zależy bowiem żywotność całego napędu, jak również precyzja zmiany przełożeń. W skrajnych przypadkach, zużyte ogniwa mogą się zerwać.

Aby temu zapobiec, zdecydowanie warto na bieżąco kontrolować stan jego wyciągnięcia. Do wykonania tej czynności będzie niezbędny przymiar, który pozwoli rozeznać się czy w niedalekiej przyszłości czeka nas wymiana łańcucha w rowerze. Koszt zakupu takiego przyrządu to równowartość kilkunastu złotych, a korzyści płynące z jego posiadania są niewspółmiernie większe.

Przeglądając różne źródła można natknąć się na informacje, że łańcuch powinien podlegać wymianie co kilkaset kilometrów. Ten temat od lat budzi poruszenie wśród rowerowej społeczności. Jedni uważają, że jest to słuszna hipoteza i z niej korzystają, inni natomiast jeżdżą na jednym łańcuchu aż do całkowitego „zajeżdżenia” napędu. Patrząc obiektywnie, ciężko jest ustalić limit kilometrów po którym powinno się zmieniać łańcuch. Wszystko zależy od samego łańcucha, warunków w jakich jest on eksploatowany czy chociażby dynamiki i mocy generowanej przez kolarza. Nie ma zatem jednej właściwej odpowiedzi na pytanie, co ile wymiana łańcucha w rowerze powinna nastąpić.

Niezależnie od tego, istnieje ewentualność, że podczas jazdy łańcuch po prostu się zerwie. Z jednej strony może to oznaczać koniec wycieczki, z drugiej natomiast, o ile jesteśmy odpowiednio przygotowani, jego naprawa potrwa dosłownie kilka minut.

Wystarczy, że w torebce podsiodłowej czy plecaku będziemy mieli zapasową spinkę szerokością dobraną do naszego łańcucha, jak również skuwacz. Nie zawsze będzie on niezbędny, jednak nigdy nie wiadomo w którym miejscu łańcuch pęknie i czy nie zajedzie potrzeba odkucia jednego lub dwóch ogniw.

Oczywistym jest, że przed wybraniem się na wycieczkę czy podróż warto w domu potrenować korzystanie ze skuwacza i sposób zapinania spinki, ponieważ w terenie nie zawsze będzie na to czas.

Rozregulowane przerzutki – przyczyny i naprawa

Jeśli prowadzilibyśmy ranking najczęściej pojawiających się usterek w rowerze, to nieprawidłowa praca przerzutek byłaby w naszym TOP3. Co ciekawe, przyczyn nieprecyzyjnej zmiany przełożeń może być kilka. Najczęstszymi z nich są:

• nieprawidłowe ustawienie zakresów pracy wózka przerzutki,
• nieodpowiednie naciągniecie linki,
• brudny lub zagięty pancerz,
• postrzępiona/popękana linka wewnątrz pancerza,
• krzywy hak przerzutki,
• uszkodzona przerzutka.

Chociaż brzmi to dość skomplikowanie, sama naprawa nie jest trudna. Wystarczy kolejno eliminować ewentualne przyczyny i w myśl hasła „jeździć – obserwować” na bieżąco reagować na pojawiające się objawy. Często już samo ustawienie zakresu pracy wózka oraz wymiana linek i pancerzy przynosi oczekiwany skutek.

Skuteczne produkty ułatwiają konserwowanie roweru.

Scentrowane koło

Scentrowane koło w rowerze to dość charakterystyczna usterka objawiająca się „biciem na boki”. Wyjaśniając, wygląda to tak, że po zakręceniu kołem, patrząc na nie na wprost od strony bieżnika, nie trzyma ono idealnie prostej linii, a faluje na boki.

Najczęstszą przyczyną scentrowanego koła jest uszkodzenie mechaniczne spowodowane bocznym uderzeniem, nadmierne obciążenie lub poluzowanie szprych. Niezależnie od przyczyny powstania centry, aby przywrócić pierwotny kształt obręczy najlepiej udać się do serwisu.

Nieumiejętne dokręcanie szprych może nie tylko pogłębić problem czy spowodować bicie w płaszczyźnie góra-dół, ale również bezpowrotnie uszkodzić obręcz.

Luźne szprychy w rowerze

Luźne szprychy w rowerze to kolejny objaw jaki może pojawić się podczas jazdy. Nawet jeśli nie zauważymy tego od razu, to znając swój rower da się wyczuć, że traci on swoją boczną sztywność, a obręcze zaczynają delikatnie ocierać o klocki hamulcowe.

Przyczyn poluzowania szprych może być wiele, począwszy od złej jakości kół, po samoczynne odkręcenie. Niezależnie jednak od tego, jest to usterka, której na pewno nie możemy zignorować, ponieważ poza oczywistym uszkodzeniem koła, jazda na takim rowerze może doprowadzić do wypadku.

Z tego względu, podobnie jak w przypadku scentrowanego koła, po pomoc najlepiej udać się do serwisu rowerowego, gdzie przy wykorzystaniu centrownicy i tensometru wszystkie szprychy zostaną dociągnięte z właściwą siłą.

Zużyta korba rowerowa

Zużycie korby w rowerze to najczęściej następstwo wieloletniej eksploatacji. Rzadko się bowiem zdarza, żeby zęby przednich zębatek starły się szybciej niż po przejechaniu kilkunastu tysięcy kilometrów. Oczywiście stopień ich wyeksploatowania zależy od klasy samej korby oraz od warunków w jakich była używana. Z założenia jest to bowiem dość trwały komponent, który wymienia się dosyć rzadko.

Jednak, jeśli dojdzie już do takiej konieczności, to samego momentu zużycia nie sposób przeoczyć. Pierwszym objawem będzie „ślizganie” się łańcucha po zębach korby. Mówiąc bardziej obrazowo, po mocniejszym naciśnięciu na pedały, łańcuch z trzaskiem przeskoczy po kolejnych zębach. Drugim objawem natomiast będzie sam stan koronek. Przyglądając się im bliżej zauważymy, że są mocno wytarte, mają nienaturalnie płaski kształt lub są po prostu wyłamane.

Jeśli to nastąpi, nieuniknione będzie zamówienie ze sklepów nowych komponentów. Jest to dość kosztowny element, dlatego w zdecydowanej większości korb (ze średniej i wyższej grupy osprzętu) istnieje możliwość wymiany poszczególnych zębatek, zamiast całego podzespołu.