Jazda rowerem po chodniku – czy i kiedy można jeździć po chodniku?

Jazda po chodniku rowerem to temat, który budzi wiele emocji wśród pieszych, kierowców, ale i samych rowerzystów. Przepisy, chociaż na pozór wydają się proste, w rzeczywistości okazują się dość zawiłe. To, kiedy można jeździć rowerem po chodniku, zależne jest od wielu zmiennych. W tym artykule wyjaśniamy najważniejsze zasady. 

Jazda na rowerze po chodniku jest w Polsce możliwa tylko w wyjątkowych przypadkach.

Chodnik a kontrapas rowerowy i inne drogi dla kolarzy 

Art. 33 Ustawy Prawo o ruchu drogowym wyraźnie wskazuje obowiązki osób kierujących rowerami. Już w pierwszym punkcie dokumentu znajdziemy informację, że użytkownicy tych pojazdów muszą korzystać z dróg dla nich wyznaczonych. Są to: 

• drogi dla rowerów – oznaczane znakiem C-13. 
• ciągi pieszo-rowerowe – są wskazywane przez okrągły, niebieski znak informacyjny C-13/C-16, na którym pionowa linia oddziela symbol roweru od pieszych. Na takim odcinku obowiązuje wynikający ze znaku podział miejsca dla każdej z wyznaczonych grup użytkowników – rowerzyści z prawej, piesi z lewej (lub odwrotnie). 
• drogi pieszo-rowerowe – oznacza je alternatywna wersja znaku C-13/C-16 z podziałem poziomym. Wskazuje, że ruch odbywa się na całej powierzchni drogi, bez podziału na strony dla pieszych i rowerzystów. 
• pasy rowerowe – wyznaczone znakiem P-23 miejsce na jezdni dla rowerzystów. Ma szerokość od 1,5 do 2 m i znajduje się w terenie zabudowanym. 
• kontrapasy rowerowe – wydzielony z ulicy jednokierunkowej pas dla rowerzystów, na którym ruch odbywa się w kierunku odwrotnym do kierunku pozostałych użytkowników. Oznaczony znakiem P-23 i liniami poziomymi. 
• kontraruchy rowerowe – możliwość poruszania się rowerem w kierunku innym niż przebiega organizacja ruchu. Wskazuje go umieszczona pod znakiem tabliczka „Nie dotyczy” z symbolem roweru. 
• drogi osiedlowe – zlokalizowane w miejscach, gdzie nie ma ulicy, a znajduje się wyłącznie chodnik. 
• śluzy rowerowe –część jezdni umiejscowiona na początku skrzyżowania, która znajduje się na całej jej szerokości lub szerokości pasa ruchu.

Kolarze powinni z nich korzystać, jeżeli są wyznaczone dla kierunku, w którym się poruszają lub zamierzają skręcić. Jeżeli na pokonywanej trasie nie ma infrastruktury dedykowanej dla rowerów, użytkownik dwóch kółek zobowiązany jest do przemieszczania się po ulicy. 

Kiedy rowerzysta może jechać rowerem po chodniku?

Rowerzyści powinni korzystać z chodnika, gdy obok znaku „droga dla pieszych” znajduje się informacja „nie dotyczy rowerów” lub opiekują dziećmi, które mają mniej niż 10 lat. Jazda po chodniku jest również warunkowo możliwa w przypadku niesprzyjających warunków atmosferycznych (opady atmosferyczne, mgła, wiatr) lub po chodniku o szerokości minimum 2 metrów, jeśli prowadzi on wzdłuż drogi z ograniczeniem prędkości powyżej 50 km/h.

Wielu kolarzy zastanawia się czy jazda rowerem po chodniku jest zabroniona. W przypadku korzystania ze ścieżek rowerowych można mieć pewność, że przepisy ruchu drogowego nie są łamane.

Przypadek 1: Jazda rowerem po chodniku na niebezpiecznej trasie 

Polskie przepisy dla rowerzystów przewidują możliwość jazdy chodniku w sytuacji, gdy na trasie nie ma dedykowanych dróg dla kolarzy, a poruszanie się ulicą może być ryzykowne. Abyśmy mieli pewność, że unikniemy mandatu, muszą być spełnione dwa warunki: 

• Do dyspozycji mamy wyłącznie drogę z dopuszczalną prędkością powyżej 50 km/h.
• Szerokość chodnika wynosi minimum 2 m.
  
  

Przypadek 2: Niesprzyjające warunki atmosferyczne 

Wiele osób zastanawia się, czy można jechać rowerem po chodniku, gdy warunki pogodowe są niesprzyjające. Odpowiedź brzmi: TAK! Jeśli pogoda zagraża bezpieczeństwu rowerzysty na jezdni, można skorzystać z chodnika. Możesz bezpiecznie poruszać się chodnikiem, jeśli musisz się mierzyć z: silnym wiatrem, śnieżycą, rzęsistym deszczem, gołoledzią lub gęstą mgłą. 

Warto mieć na uwadze, że trudno w sposób jednoznaczny ocenić, kiedy warunki pogodowe zagrażają nam podczas jazdy. Możemy spotkać się więc z sytuacją, gdy policjant uzna, że deszcz, który spotkał kolarza to tylko mżawka. Umówmy się jednak, że w znacznej większości przypadków wygra zdrowy rozsądek. 

Przypadek 3: „Nie dotyczy roweru” 

Należy także zaznaczyć, że niektóre odcinki dróg dla pieszych mogą być wykorzystywane przez rowerzystów, kiedy umożliwia to specjalny znak. Wówczas pod znakiem C-16 znajduje się dodatkowa biała tabliczka z krótkim napisem: „nie dotyczy roweru” lub „dopuszczony rower”. 

Znaki drogowe dla rowerzystów

Jazda na rowerze po chodniku – pierwszeństwo

Pamiętaj, jeżeli poruszasz się po chodniku, ciągu lub drodze pieszo-rowerowej, to pierwszeństwo zawsze należy do pieszego. Korzystając z miejsc dedykowanym spacerowiczom, powinieneś: 

• jechać z prędkością zbliżoną do pieszych, 
• zachowywać szczególną ostrożność, 
• ustępować pierwszeństwa pieszemu, 
• nie utrudniać ruchu.

Tylko stosując się do tych zasad, zapewnisz należyte bezpieczeństwo sobie oraz innym uczestnikom ruchu drogowego, a podróż przebiegnie w spokojnej atmosferze.

Szerokość chodnika większa 2 metry, a także spełnienie kilka innych warunków sprawia, że jazda rowerem po chodniku może być możliwa. W innym wypadku należy skorzystać np. z kontrapasu dla rowerów.

Czy dzieci i młodzież mogą jeździć rowerem po chodniku?

W poprzedzającej części tekstu omawialiśmy kwestie związane z jazdą na rowerze po chodniku przez dorosłych. Osobną, znacznie bardziej skomplikowaną kwestią, jest obecność w tym miejscu młodzieży i dzieci, także tych pod opieką osób pełnoletnich. Prawo może na pozór wydawać się dość zawiłe, dlatego, aby w najdokładniejszy sposób przedstawić problem, warto omówić problem z podziałem na różne przypadki rowerzystów. 

Czy można rowerem po chodniku jeździć z dzieckiem w foteliku?

Rodzice mogą przewozić dziecko w specjalnym foteliku rowerowym lub przyczepce zapewniających bezpieczną jazdę do dnia ukończenia przez pociechę 7 roku życia. Wówczas zobowiązani jesteśmy do poruszania się zgodnie z ogólnymi zasadami ruchu drogowego dla rowerzystów. Powinniśmy podróżować wyznaczonymi drogami dla rowerów. 

Jazda na rowerze po chodniku dziecka do 10 r.ż. 

Dzieci do 10 roku życia uznawane są przez prawo za pieszych, więc mogą jeździć na rowerze wyłącznie po chodniku i tylko opieką osoby dorosłej. Rodzic pilnujący swojej pociechy ma również możliwość jazdy lewą stroną jezdni na zasadach określonych dla ruchu pieszych. 

Czy rowerzysta może jeździć po chodniku, gdy nie ma skończonych 18 lat?

Rowerzyści po ukończeniu 10 roku życia a przed 18 urodzinami mogą poruszać się po drogach publicznych tylko wtedy, gdy posiadają kartę rowerową. W przypadku braku tego dokumentu ryzykują mandatem karnym. 

Jazda rowerem po chodniku a mandat

Prawo wyraźnie wskazuje, że w zdecydowanej większości przypadków jazda rowerem po chodniku jest niedozwolona. Każdy miłośnik dwóch kółek, aby uniknąć kary oraz nieprzychylnych spojrzeń innych uczestników drogi, powinien kierować się przepisami i zdrowym rozsądkiem. 

Mandat za jazdę rowerem po chodniku może wynosić: 

• 200 zł – naruszanie przepisów dotyczących korzystania z chodnika lub drogi dla pieszych, 
• 300 zł – poruszanie się po chodniku z prędkością większą niż piesi, 
• 300 zł – nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na chodniku, 
• 300 zł – utrudnianie ruch pieszemu, 
• 50-100 zł – za jazdę po przejściu dla pieszych, czyli pasach.

Trzeba przyznać, że Policja rzadko egzekwuje to prawo, a częstotliwość karania mandatem zależy od wielu czynników, m.in. od miasta. Poza wiedzą, kiedy można korzystać z chodnika, warto pamiętać też, że przepisy regulują kwestię obowiązkowego wyposażenia roweru, w tym odpowiedniego oświetlenia.