Program
lojalnościowy

4,9/5 Nasza ocena
na Opineo

Punkty odbioru rowerów

Dostawa gratis w 24h

Jak wybrać przerzutkę tylną?

Data aktualizacji: 18-05-2021

Tylna przerzutka to ważny element napędu. To właśnie na nią patrzymy najczęściej, kupując rower. Uszkodzenie tylnej przerzutki to także jedna z najczęstszych awarii. Jak dobrać przerzutkę tylną, by napęd chodził bezproblemowo?

Do czego służy tylna przerzutka?

Tylna przerzutka odpowiada za „przerzucanie” łańcucha między zębatkami w kasecie zainstalowanej w kole napędowym - to dzięki temu możliwa jest zmiana biegów w rowerze. Taki mechanizm może obsługiwać od 5 do nawet 12 tarcz. Składa się z korpusu (z umieszczoną w jego wnętrzu sprężyną) oraz wózka odpowiadającego za napięcie łańcucha. Zmiana biegów odbywa się za pomocą manetki umieszczonej na kierownicy, a całość połączona jest stalową linką. 

Warto pamiętać, że innym typem przerzutki tylnej jest mechanizm planetarny, który stosuje się zwykle w jednośladach miejskich. W jego przypadku cała konstrukcja odpowiadająca za zmianę przełożeń ukryta jest w piaście.

tylna przerzutka rowerowaPrzerzutka tylna jest kluczowym elementem napędu w rowerze.

Przeznaczenie przerzutek 

Jaka przerzutka tylna sprawdzi się w Twoim rowerze? Wybierając przerzutkę do jednośladu, w pierwszej kolejności powinniśmy zwrócić uwagę na jej przeznaczenie. Najwięksi producenci podzespołów rowerowych opracowują swoje konstrukcje z myślą o różnych grupach użytkowników. Np. w ofercie marki Shimano znajdziemy serie sprzętu do rowerów szosowych, górskich, miejskich i turystycznych. Niektóre z nich (zwłaszcza z niższych grup) są bardziej uniwersalne - sprawdzą się zarówno w góralach, jak i jednośladach crossowych i turystycznych (np. serie Shimano Tourney, Ailivio i Acera).

Grupy osprzętu

W każdej ze wspomnianych wcześniej kategorii wyróżniamy modele przerzutek (grupy osprzętu) skierowane do amatorów lub bardziej zaawansowanych rowerzystów, a także wysokiej klasy podzespoły dla zawodowców. Np. wśród komponentów Shimano do jazdy szosowej mamy do wyboru aż 7 serii. Kolejne 12 linii produktowych opracowano z myślą o rowerzystach MTB. Poszczególne grupy różnią się wytrzymałością, masą i oczywiście rozwiązaniami konstrukcyjnymi. Obsługują też różne zakresy przełożeń i pasują do różnych układów zębatek. Nowinki techniczne w pierwszej kolejności pojawiają się w górnych seriach, a po kilku latach są implementowane do mniej zaawansowanych grup.

SRAM i Shimano – lepiej nie mieszać

Na rynku części rowerowych dominuje obecnie 3 graczy. Najbardziej rozpoznawalną marką jest oczywiście japońskie Shimano, które oferuje zarówno sprzęt konsumencki, jak i z wyższej półki cenowej. Wysoką renomą cieszy się też amerykański SRAM, ale jego przerzutki przeznaczone są raczej dla bardziej zaawansowanych rowerzystów. Trzecia marka, o której trzeba wspomnieć, to włoskie Campagnolo, produkujące wysokiej klasy sprzęt szosowy.

Każdy z wymienionych wyżej producentów stosuje różne systemy obsługi przerzutek, które nie są ze sobą kompatybilne. Dlatego, jeśli chcemy, by napęd chodził bezproblemowo, nie mieszajmy osprzętu ze sobą. Mamy klamkomanetkę Shimano, w takim razie połączmy ją z przerzutką tej samej firmy. A najlepiej tej samej grupy i tej samej generacji (zdarza się, że nowsze i starsze modele z tej samej serii nie są ze sobą kompatybilne). Co prawda w przeszłości zdarzało się, że manetki Shimano łączono z przednią przerzutką SRAM, jednak obecnie raczej się nie stosuje tego rozwiązania. Więcej dowiesz się z naszego tekstu o kompatybilności napędów.

Zakres przełożeń

Najważniejszą kwestią podczas wyboru przerzutki jest dopasowanie jej do liczby zębatek i zębów, w które wyposażona jest kaseta. Całość powinna być też odpowiednio dobrana do manetki lub klamkomanetki na kierownicy. I tak np. najwyższe szosowe serie Shimano Dura Ace i Ultegra obsługują mechanizmy 11-rzędowe, a górskie modele Acera i Altus, które stworzono z myślą o amatorach, przeznaczone są do kaset 9-cio rzędowych. Więcej na ten temat w dalszej części tekstu.

Uwaga na wózek!

Ważnym elementem przerzutki jest wózek, który znajduje się w dolnej części zmieniarki. Na ten element składa się para metalowych płytek łączących dwa zębate kółeczka. Jego zadaniem jest naprężanie łańcucha i zapobieganie jego spadaniu z zębatek

Producenci poszczególnych modeli przerzutek oferują wózki w kilku rozmiarach: długim, średnim i krótkim. Shimano oznacza je symbolami (odpowiednio): SGS, SG i SS. Krótszy wózek przerzutki jest mniej narażony na uszkodzenia w wyniku kontaktu z przeszkodami, ma mniejszą masę i wykazuje większą precyzję działania. Dłuższe konstrukcje będą jednak niezbędne do obsługi napędów z dużą liczbą zębów w największej tarczy.

Sposób montażu

Istotną kwestią jest też rodzaj mocowania przerzutki. Najstarszy typ to konstrukcje mocowane pod oś piasty za pomocą haka. Dziś stosuje się je wyłącznie w najtańszych modelach. Najbardziej popularnym rozwiązaniem jest przykręcanie haka za pomocą śruby do specjalnego punktu montażowego w ramie. Znacznie rzadziej - obecnie głównie w rowerach szosowych - montuje się przerzutkę bezpośrednio. To dobre rozwiązanie, które zwiększa sztywność połączenia. Tyle, że się ono po prostu nie przyjęło. Najrzadziej stosuje się przerzutki ze zintegrowanym hakiem.

O czym musimy pamiętać, wybierając tylną przerzutkę?

  • Napędy Shimano i SRAM działają nieco inaczej - różnica dotyczy długości linki uwalnianej przez manetkę. System Shimano opracowano w ten sposób, by jeden milimetr przesunięcia linki na manetce skutkował zmianą pozycji przerzutki o 2 mm. Mechanizmy firmy SRAM (ESP) działają tak, że wysunięcie linki o 1 mm skutkuje przesunięciem przerzutki również o 1 mm.
  • Zdecydowanie powinniśmy łączyć ze sobą osprzęt z tych samych grup i tej samej generacji. W przeciwnym razie możemy mieć kłopoty.
  • Tylna przerzutka musi mieć wózek o odpowiedniej długości. Krótki wózek (SS) stosuje się w napędach szosowych lub w niektórych rowerach do DH (np. przerzutki tylne Shimano Saint). Średni wózek (GS) wykorzystuje się na przykład w napędach 2x10. Długi używa się (jeszcze) z trzema blatami.
  • Sprzęgło. Niektóre przerzutki, zwłaszcza te z wyższych grup, wyposażone są w mechanizm, który usztywnia wózek. Dzięki temu łańcuch ma mniejsze szanse, by spaść z tarczy, a sam napęd chodzi znacznie ciszej. Jeśli zależy Ci na lepszym działaniu całości, powinieneś wybrać to rozwiązanie. Jest ono stosowane w większości grup MTB i niektórych szosowych (np. Ultegra RX).

zbliżenie na przerzutkę tylną z grupy Shimano UltegraWybierając tylną przerzutkę, trzeba zwrócić uwagę na wiele elementów.

Wymiana przerzutki tylnej szosowej Shimano (grupy mechaniczne)

Poniżej podpowiadamy, w jaki sposób wybrać przerzutkę tylną w najważniejszych grupach japońskiego Shimano.

  • Przerzutka tylna Shimano Dura-Ace. Najwyższy model w ofercie japońskiego producenta. Całą grupę oparto na 11-rzędowej kasecie (maksymalna obsługiwana koronka 30T). Przerzutka tylna oferowana jest wyłącznie w jednej wersji – z krótkim wózkiem. Oznaczono ją symbolem RD-R9100-SS.
  • Przerzutka tylna Shimano Ultegra. Podobnie jak wyżej, również działa w 11-rzędowej grupie. W przeciwieństwie do Dura-Ace, Shimano oferuje dwie wersje przerzutki Ultegry - RD-R8000-SS i RD-R8000-GS. Ta pierwsza ma krótki wózek i pasuje do kaset z maksymalną zębatką 30T. Druga - średni wózek - działa z kasetami o największej zębatce do 34T.
  • Przerzutka tylna Shimano 105. Ostatnia z 11-rzędowej rodziny. Podobnie jak w przypadku Ultegry dostępne są dwie wersje – z krótkim wózkiem (RD-R7000-SS) i średnim wózkiem (RD-R7000-GS).
  • Przerzutka tylna Shimano Tiagra. 10-rzędowy jedynak kompatybilny tylko sam ze sobą, a nawet nie do końca (Serie 4700 i 4600 oparte są na 10-rzędowej kasecie - w teorii więc klamkomanetka 4600 powinna obsługiwać przerzutkę 4700. Nic z tego – biegi nie będą wchodziły płynnie). Do wyboru dwie wersje. RD-4700-SS ma krótki wózek i obsługuje maksymalną zębatkę kasety 28T. RD-4700-GS ma średni wózek i działa z maksymalną zębatką kasety 34T (w połączeniu z mechanizmem dwutarczowym) lub 32T (z trzema blatami).
  • Przerzutka tylna Shimano Sora. Również jedynak, tyle że 9-rzędowy. Podobnie, jak w przypadku Tiagry, zmieniarka może być obsługiwana za pomocą manetki lub klamkomanetki. W przypadku RD-R3000-SS maksymalna zębatka kasety to 32T. Jeśli chodzi o RD-R3000-GS to 34T.
  • Przerzutka tylna Shimano Claris. Ze względu na swoją uniwersalność (nadaje się do rowerów szosowych i turystycznych) można ją obsługiwać za pomocą różnego rodzaju dźwigni. Ten model obsługuje napędy 8-rzędowe. Wersja z krótkim wózkiem współpracuje z maksymalną zębatką 32 T. Dłuższy wózek pasuje do zębatek 34T.

Wymiana tylnej przerzutki Shimano do MTB

Producenci często mieszają ze sobą części z poszczególnych grup. Dlatego zdarza się, że przerzutka tylna jest z wyższej grupy niż manetka. Oczywiście musi zgadzać się liczba obsługiwanych biegów. Część rowerzystów uważa, że napęd najlepiej chodzi, gdy jest homogeniczny.

Poniżej przedstawiamy zestawienie przerzutek tylnych najważniejszych grup od Shimano, największego producenta osprzętu do rowerów górskich.

  • Przerzutka tylna Shimano XTR. Topowa grupa od Japończyków. Oparto ją na 12-rzędowej kasecie. Do wyboru są trzy przerzutki tylne. RD-M9120-SGS dedykowana jest do mechanizmów tarczowych z dwoma blatami i największą zębatką kasety 45T. RD-M9100-SGS to model z długim wózkiem i mechanizmem jednotarczowym. Pasuje do kaset 10-51. RD-M9100-GS ma średni wózek i zmienia biegi w połączeniu z kasetą 10-45 (pasuje też do mechanizmów 11-rzędowych).
  • Przerzutka tylna Shimano XT. W tej grupie są dwie serie - jedna obsługuje 12, a druga 11 rzędów. Pierwsza oferuje trzy modele zmieniarek. RD-M8120-SGS ma długi wózek, obsługuje mechanizmy dwu- i jednoblatowe oraz kasety 10-45. RD-M8100-SGS to model przeznaczony dla miłośników napędów 1x. Najlepiej działa w połączeniu z kasetą 10-51. RD-M8100-GS to model ze średnim wózkiem do napędów jednoblatowych, który jest kompatybilny z kasetą 10-45. W serii 11-rzędowej mamy jeden model przerzutki: RD-M8130-SGS, który współpracuje z jedną tarczą przednią i obsługuje kasety 11-50.
  • Przerzutka tylna Shimano SLX. To seria 12-rzędowa. W ofercie są dwie przerzutki z długimi wózkami oznaczone symbolami RD-M7100-SGS i RD-M7120-SGS. Pierwsza dostosowana jest to pracy z jednym blatem przednim i kasetą 10-52. Druga to mechanizm obsługujący układy 2x12 i kasety z 10-45.
  • Przerzutka tylna Shimano DeoreW tej grupie są serie 12-, 11- i 10-rzędowe. RD-M6100-SGS przeznaczona jest do układów 1x12 z kasetą 10-51. RD-M5100-SGS obsługuje systemy 1x11 z zębatkami 11-51. RD-M5120-SGS może pracować w układach 1x10 (11-46 T) oraz 2x11 i 2x10 (11-42 T). Jest też zmieniarka RD4120-SGS przeznaczona do dwublatowych układów z 10 lub 11 rzędami (11-42 zębów).
  • Przerzutka tylna Shimano Alivio. Występuje tylko w jednej wersji - RD-M3100-SGS, przeznaczonej do mechanizmów 9-rzędowych. Obsługuje największą zębatkę kasety 36T.
  • Przerzutka tylna Shimano AceraModel RD-M3000 także dedykowany jest do kaset 9-rzędowych. Największa obsługiwana zębatka kasety to 36T.
  • Przerzutka tylna Shimano AltusModel oznaczony jest symbolem RD-M2000 i obsługuje kasety 9-rzędowe o maksymalnej liczbie zębów 36T.