Indeksacja SIS – Shimano Index System

Data aktualizacji: 21-07-2023

Shimano SIS jest napisem, który można znaleźć na wielu starych tylnych przerzutkach. Skrót oznacza technologię Shimano Index System, czyli funkcję skokowej (indeksowanej) zmiany biegów. Współcześnie takie rozwiązanie jest standardem stosowanym we wszystkich przerzutkach i manetkach, dlatego japoński producent przestał opisywać nim swoje komponenty. Indeksowanie biegów jest po prostu czymś oczywistym nawet w najbardziej podstawowych grupach osprzętu, takich jak Shimano Tourney, Altus czy Claris.

Z tego artykułu dowiesz się więcej na temat rewolucji, jaką wprowadziła technologia Shimano SIS.

Przerzutki indeksowane – kiedyś wielkie odkrycie, dzisiaj standard.

Shimano SIS, czyli indeksowanie przerzutek

Wszystkie nowoczesne napędy, nawet te najtańsze, pracują w trybie indeksowanym. W przypadku Shimano oznacza to, że wykorzystują technologię SIS (Shimano Index System). Powoduje ona, że manetka zmiany biegów w rowerze reaguje na wciśnięcie (lub pociągnięcie) charakterystycznym kliknięciem, powodując zmianę położenia łańcucha na wyższą albo niższą koronkę.

Wykorzystywany przez Shimano w ostatnich latach standard indeksacyjny to tzw. 2:1, gdzie zmiana długości linki o 1 mm powoduje przesunięcie wózka przerzutki o 1,7 mm (2:1 to nazwa marketingowa). Wiele modeli manetek nie tylko od Shimano, ale także SRAM czy Sunrace działa według tego samego wzorca, co gwarantuje kompatybilność pomiędzy różnymi komponentami o tej samej liczbie rzędów. Wyjątkiem są produkty z serii SRAM ESP, w których amerykański producent stosuje standard 1:1, gdzie 1 mm przesunięcia wózka odpowiada 1 mm wyciągniętej linki (np. w grupie SRAM X9).

Sposób działania indeksowanych przerzutek Shimano

Większość rowerzystów intuicyjnie wie, jak działa indeksacja w przerzutkach mechanicznych Shimano. W starszych modelach manetka na kierownicy za pomocą wskazywała aktualne przełożenie – np. 4 z 8 dostępnych na kasecie. W nowszych nie ma takiej informacji, dlatego trzeba spojrzeć na koronki. Kliknięcie dźwigni (lub obrót gripu) powoduje pociągnięcie lub zwolnienie linki o tyle, aby łańcuch przeskoczył na jedną z sąsiednich zębatek kasety – w tym wypadku na 3 lub 5. Oczywiście prawidłowe działanie mechanizmu wymaga dobrze wyregulowanych przerzutek.

Kolarstwo retro – czasy przerzutek bez Shimano SIS index

Stare przerzutki Shimano – sprzed systemu SIS – nie pracują skokowo. W ich przypadku nie ma mowy o wciśnięciu manetki, która zmienia bieg o jedną pozycję w górę lub w dół. Zazwyczaj są one wyposażone w manetkę działającą jak pokrętło. Służy ono do płynnego manipulowaniem przerzutką, tak aby „na wyczucie” znaleźć ich optymalną pozycję. W przypadku starych rowerów szosowych stosowano manetki na ramę – pomysł po raz pierwszy wykorzystany przez Campagnolo w 1949 roku. Zmiana przełożenia wymaga w nich przeniesienia rąk z kierownicy na dźwignię zamocowaną przy dolnej rurze ramy.